De Istiklal Straat in Istanbul is beroemd. Het is Istanbuls belangrijkste winkelstraat en is ook befaamd om de vele bars, bioscopen, historische gebouwen en passages – en de enorme bezoekersaantallen: op een dag in het weekend komen er pakweg drie miljoen mensen naar Istiklal.
Omdat Istiklal het kloppende hart is van deze metropool van zestien miljoen mensen, is dit ook de plek waar je moet zijn als je je mening wilt laten horen. Vrijwel altijd als ik op Istiklal ben, is er een demonstratie aan de gang. Van vrouwen die hun rechten verdedigen of protesteren tegen seksueel geweld, bijvoorbeeld. Of van gemeentewerkers die opslag eisen, journalisten die aandacht vragen voor persvrijheid, studenten die onafhankelijker universiteiten willen (en een hogere studiefinanciering), ouwerwetse maar gepassioneerde en jonge communisten die hun periodiek uitdelen, linkse groepjes die het een of ander eisen, je kunt het zo gek niet bedenken of er loopt een stoet voor door Istiklal met slogans, borden en spandoeken.
Gisteren was ik weer in Istiklal. Er was een behoorlijk grote demonstratie aan de gang, en ik zag meteen dat het om advocaten ging. Die herken je gemakkelijk, want ze droegen hun werkkleding: een glimmende zwarte toga met groen-rode revers. Ze protesteerden tegen het afluisteren van telefoons van juristen (waaronder ook rechters en aanklagers) in het onderzoek naar Ergenekon, de bende van (onder andere) bureaucraten die verdacht wordt van het voorbereiden van een staatsgreep. De beroepsgroep claimt altijd de ware waarden van de Turkse republiek te verdedigen, en nu vinden ze dat het afluisteren totaal uit de hand loopt en hun integriteit en onafhankelijkheid aantast.
De juristen liepen over Istiklal naar het Taksimplein, waar het Monument voor de Republiek staat. Maar daar zagen ze ineens een spandoek aan een gebouw hangen, met daarop de tekst: ‘Welkom op Taksim, Juristen van de Staatsgreep’. De juristen reageerden natuurlijk als door een wesp gestoken op de link tussen hen en Ergenekon, en een aantal van hen liepen richting het gebouw waar het spandoek hing. De politie hield ze tegen en kalmeerde ze en het spandoek werd weggehaald. Het bleek te zijn opgehangen door de Genç Siviler (Jonge Burgers), een groep jonge Turken die bekend staan om hun directe, eenvoudige, creatieve en soms grappige manier van commentaar geven op de Turkse politiek en samenleving. Twee Genç Siviler werden gearresteerd (geen idee op welke grond, want een spandoek ophangen is niet verboden), en de rust keerde terug.
Je zou kunnen zeggen dat de democratie in Turkije zichtbaar wordt op Istiklal. Dáár worden ’s lands meningen gehoord. Ik ben geen groot fan van het ontzettend lawaaiige en drukke Istiklal, maar ik ben wél gek op de manier waarop de democratie zich hier laat zien.
Recente reacties