‘Wees geduldig Republiek! De democratie zal snel komen en je redden van deze gekke geliefde’. Ik heb wel wat met de Genc Siviler – de Jonge Burgers – een groep jongeren die altijd duidelijk en ongecompliceerd commentaar levert op ontwikkelingen in maatschappij en politiek. Vandaag protesteerden ze tegen de beslissing van het Constitutioneel Hof om een grondwetswijziging ongedaan te maken die het vrouwen met hoofddoek toestond naar de universiteit te gaan. Die wijziging was in meerderheid aangenomen door het parlement, meer precies door de regerende AK Partij gesteund door de ultra nationalistische MHP. De Jonge Burgers gebruikten het beeld van de ’dwaze geliefde’ om de juridische macht mee aan te duiden. De manier waarop het Hof een beslissing van het parlement van tafel veegt, tast de fundamenten van de republiek aan, daar zijn de meeste deskundigen het wel over eens. Genc Siviler noemt de juridische macht ‘coupplegers die zeggen van de republiek te houden’, maar die de republiek alleen willen als zij precies zo blijft als ze haar zelf heeft vormgegeven. Mooi beeld, maar ik snap niet zo goed waar ze hun optimisme over de op handen zijnde redding vandaan halen. Dit besluit van het Hof maakt het bijvoorbeeld alleen maar waarschijnlijker dat over een tijdje de AK Partij verboden wordt – die zaak heeft het Hof nog onder behandeling. Dat zou de verhoudingen in het land alleen maar verder op scherp zetten, dus waar moet die redding dan vandaan komen? Misschien op termijn van groepen als de Genc Siviler. Zij hebben humor en zijn creatief, en bovenal: ze baseren hun meningen niet op de ideologieën van de groepen die met hun onverzoenlijkheid en starheid het politieke en maatschappelijke leven alleen maar verder polariseren. En dat is volgens mij precies de houding die redding kan brengen – op termijn.
 | Nieuwe site! Volg me tijdens mijn werk aan mijn boek over de Koerdische kwestie: www.KurdishMatters.com |
Ja laten we hopen dat er een nieuwe moderne groepering opkomt die de verrotte verhoudingen doorbreekt. Nu is 90% nationalistisch (wat dat ook moge betekenen), sommigen seculier, anderen religieus, en links bestaat na Ozal niet meer op enkele zielige Koerdische afgevaardigden na. De geschiedenis herhaalt zich: religieus rechts krijgt steeds meer aanhang en wordt een rigoureus halt toegeroepen door seculier rechts, dat de belangrijkste staatsinstellingen nog steeds in handen heeft. Zo was het ook met Erbakan en de Moederlandpartij, verboden toen ze te veel macht dreigden te krijgen. Nu zitten Erdogan en Gul allebei al een tijd op het pluche, toch lijken hun tegenstanders hen pootje te lichten. Ik zie weinig toekomst in AKP en evenmin in CHP of MHP. In wezen zijn ze allemaal conservatief, de AK wil religieuze zeden in het openbare leven en de seculieren grijpen alleen maar terug op de leer van Ataturk. Wat de MHP heeft bezield om met de AKP mee te stemmen? Ogetwijfeld machtspolitiek, de CHP een hak zetten, een keertje met het Turkse leger de Koerden in Irak mogen aanvallen, wie weet wat het smerige wisselgeld was. Persoonlijk vind ik het in de Turkse verhoudingen goed dat de staat streng seculer blijft, juist om de emancipatie van de vrouw te steunen, om een gelijke man-vrouw verhouding te bewerkstelligen. Dat gaat helaas niet altijd gepaard met de meest sierlijke beslissingen, het is een grote cultuurverandering die nog geen 100 jaar bezig is en dreigt te worden teruggedraaid door AKP. Nieuw creatief progressief bloed is zeer welkom, teneinde Turkije en al zijn zeer diverse bewoners te laten leven in een land met grotere sociale rechtvaardigheid, individuele vrijheid, politieke, economische en juridische stabiliteit, en ontwikkelingskansen. Aanlsuiting bij de EU zou daaraan ook een bijdrage kunnen leveren.