Een treurig dieptepunt in de al maar voortdurende discussie over de visstand in de Borporus: het hoofd van een visserscoöperatief is neergeschoten omdat hij zich al jaren tegen collega’s keert die door hun vismethodes bijdragen aan het verstoren van de visstand in de Bosporus. De man is één van zijn ogen kwijt. Het is hoog tijd dat de regering verantwoordelijkheid neemt in de kwestie.
Als je niet beter weet, lijkt het nogal romantisch, dat vissersleven op de Bosporus. Ruig natuurlijk, maar romantisch, met die stad als achtergrond en de altijd veranderende weersomstandigheden. De waarheid is, er is een steeds harder gevecht gaande voor economische overleving, en die loopt af en toe danig uit de hand.
Jaren geleden zwom er nog tonijn en zwaardvis in de Bosporus, maar die tijden zijn al lang voorbij. Tegenwoordig gaat de discussie over lüfer – of moet ik zeggen defne yapragi, cinekop of sarikanat? Allemaal namen voor dezelfde vis in verschillende stadia van zijn leven: de defne yapragi is het babyvisje, de lüfer de volwassene. De vraag is: waarom staat de lüfer op het punt van uitsterven in de Bosporus en omliggende wateren? Overbevissing!, zeggen sommigen. Te veel stadslicht!, zeggen anderen. Te veel maritiem verkeer!, roepen weer anderen. Of: vervuiling!
Te kort
Wie heeft er gelijk? Geen mens die het weet, want er is geen fatsoenlijk onderzoek naar het probleem. Verbijsterend natuurlijk, voor een stad waar zo van vis gehouden wordt, waar hij zo verweven is met het dagelijks bestaan en waar zoveel mensen er hun boterham mee verdienen (en beleggen). Ondanks het gebrek aan onderzoek, krijgen de vissers te maken met allerlei restricties. Sinds een maand of wat mogen ze geen cinekop meer vangen die kleiner is dan 20 centimeter, zodat de visjes kunnen rondzwemmen tot ze zich gaan reproduceren. Te kort!, roept Greenpeace, die een minimum vanglengte van 25 centimeter bepleit. Op de vismarkten kom je overal nog gewoon kleine cinekop tegen: de vissers halen hun schouders op over de regels, en de overheid doet geen moeite de regelgeving te handhaven.
De campagne van Greenpeace om de bewustwording over het lüfer-probleem te vergroten, kreeg nogal wat aandacht, vooral om de nogal grappige slogan: hoeveel centimeter is de jouwe? De gevangen visjes dus he. Maar hoe eerlijk is het eigenlijk om uitsluitend de vissers verantwoordelijk te maken voor de vispopulaties die massaal door de Bosporus zwemmen op weg van de koude Zwarte Zee naar de warmere Egeïsche Zee?
Megalomane projecten
Vissers zijn het gemakkelijkste doelwit. Wat als uit onderzoek blijkt dat er te veel tankers en containerschepen door de Bosporus varen? Wat als vervuiling door de miljoenen inwoners en industrieën van Istanbul de grootste boosdoener is? Dat zou betekenen dat de overheid voor het immense probleem komt de staan die problemen aan te pakken. Niet makkelijk natuurlijk, vooral niet als je net wilt beginnen met het realiseren van megalomane projecten als een derde Bosporusbrug en twee heel nieuwe steden ten noorden van Istanbul, aan de kust van de Zwarte Zee.
Er is geen excuus voor geweld in de heftige competitiestrijd tussen vissers. Maar de overheid zou de verantwoordelijkheid moeten nemen geld vrij te maken voor gedegen onderzoek naar de problemen rondom de visstand in de Bosporus en aangrenzende zeeën. En op basis daarvan het probleem moeten aanpakken, in plaats van, zoals nu, de pijlen alleen te richten op de vissers.
Al een centimeter aangeschaft ;-) ?