ISTANBUL – Een commissie in het Turkse parlement heeft haar rapport over het Uludere-bombardement, waarbij eind 2011 34 burgers aan de Turks-Iraakse grens omkwamen, afgerond. Volgens het rapport was het bombardement geen opzet, en ligt de oorzaak in slechte communicatie tussen militaire en civiele autoriteiten. Er wordt in het rapport geen schuldige aangewezen.
Drie van de vier partijen die zitting hebben in de commissie, accepteren de uitkomsten niet en komen binnenkort met een eigen rapport. De commissie betaat uit acht leden: 5 van regeringspartij AKP, en eentje van oppositiepartijen CHP, BDP en MHP.
Geheim
Bij het bombardement eind 2011 kwamen 34 burgers om het leven die op de grens van Turkije en Irak benzine en voedsel smokkelden. Er is, mede door het conflict tussen de Koerdische gewapende groep de PKK en de Turkse staat, weinig andere werkgelegenheid in de regio. Regeringspartij AKP heeft altijd gezegd dat het incident een ongeluk was en dat de smokkelaars waren aangezien voor PKK-strijders. Het rapport stelt dat het ongeluk gezien moet worden als gevolg van de ‘grote terroristische dreiging’ vanuit de Noord-Irak, waar de PKK basiskampen heeft.
Diverse commissieleden twijfelen ernstig aan de uitkomsten van het onderzoek. Ze kregen vele verantwoordelijken niet te spreken en hadden ook geen mandaat mensen tot praten te dwingen. Belangrijke militaire documenten kregen het stempel ‘geheim’ voordat de commissie ze in kon zien. Daarover klaagde ook de voorzitter van de commissie, een AKP-parlementariër.
Minderjarig
De commissieleden hebben onder andere beelden bekeken van de onbemande verkenningsvliegtuigjes die voor het bombardement beelden maakten van de groep van 38 mensen in het grensgebied. Volgens de commissieleden van de BDP en de CHP is daarop te zien dat het niet om PKK-strijders gaat. Ertugrul Kürkcü, parlementariër voor de pro-Koerdische BDP tegen het ANP: ‘Je ziet duidelijk dat het geen militair getrainde groep is, en de beelden waarop ze in Irak goederen van vrachtwagens op ezels laden, laten ook niets te raden over. Als de F16’s komen, zie je groep niet uiteen stuiven en dekking zoeken, zoals guerilla’s zouden doen, maar juist bij elkaar klonteren, omdat ze bang zijn.’ Negentien van de 34 slachtoffers waren minderjarig.
Kürkcü laat aan het ANP weten dat zijn partij volgende week met een eigen rapport zal komen, en dat ook de andere oppositiepartijen, de sociaal-democratische CHP en de ultra-nationalistische MHP, hun eigen visie zullen publiceren.
Het rapport laat vele vragen onbeantwoord. Dat kan een hindernis worden in het vredesproces tussen de staat en de PKK, die momenteel praten om tot een oplossing te komen voor het bijna dertig jaar durende gewapende conflict in Turkije.
Het rapport is niet sluitend als diegene die het leest, persé niet wil accepteren wat erin staat. Sinds wanneer beslist een parlementariër over het herkennen van een potentiële terrorist? Is er een algehele consensus over het gedrag van terroristen in de nabijheid van een straaljager? Al klinkt deze vraag natuurlijk als klinkklare onzin, het is wel hetgeen u beweert of vermeld in uw column.
Dan nog iets: wat is uw visie op de uitkomsten van dit zogenaamde ‘vredesproces’? In andere woorden: hoever vindt u dat Turkije moet gaan in het verlenen van speciale rechten aan het Turks-Koerdische volk? Een federatie of wellicht een eigen staat voor de Koerden? Het antwoord zal van groot belang zijn voor de lezers van uw columns zodat het ook duidelijk is waar u naartoe wil.