Dat zei een collega tegen me, een week of wat geleden. ‘Koerden zijn gewoon niet sexy’, zei ze. Aangezien ze onmogelijk kon bedoelen dat Koerden niet aantrekkelijk zijn, concludeerde ik dat ze het journalistiek bedoelde. Sexy als in: verkoopbaar. Dat als je een redactie een verhaal over Koerden voorstelt, ze dan meteen happen. Koerden! Ja, we willen een verhaal over Koerden!
Mijn collega heeft veel ervaring als journalist in Turkije, maar dan vijftien, tien, vijf jaar geleden. Het nieuws over Koerden in Turkije werd gedomineerd door de oorlog tussen de staat en de PKK. Die ging maar door. Buitenlandse media wilden daar alleen een verhaal over als er iets veranderde in het conflict (lees daarover ook dit eerdere blogje), als er meer dan zo’n twintig mensen ineens omkwamen in een aanslag, of als de oorlog het toerisme beïnvloedde.
Dat leverde dus verhalen op toen PKK-leider Öcalan werd gearresteerd in 1999. En als het geweld oplaaide na tijden van (relatieve) rust. En als er een bom afging op een strand. Af en toe aangevuld met verhalen over mensenrechtenschendingen, maar aangezien die overal in de wereld gebeuren, moesten die wel uitzonderlijk heftig zijn om de kranten te halen.
Zo’n 40 miljoen zielen
Iets soortgelijks gold voor de Koerden in Irak. Zij kregen aandacht in verhalen die gelinkt waren aan de Golf-oorlogen en aan de Amerikaanse aanwezigheid in Irak. De Koerden in Iraakse context, zoals over de Koerden in Turkije werd geschreven in Turkse context. Ondanks dat de Koerden een volk, een natie zijn van zo’n 40 miljoen zielen, werden – en worden – ze vooral besproken binnen de context van één van de landen waarover de Koerden zijn verdeeld. Tenminste, áls het daar al van kwam, want geschreven over Koerden in Syria en Iran werd en vrijwel nooit, en nu nog maar mondjesmaat.
Ik snap precies wat mijn collega bedoelde, maar ik ben het niet met haar eens. De Koerden worden met de dag sexier, verkoopbaarder. Ontwikkelingen in de landen hier in de regio waar Koerden wonen, dragen daar aan bij, maar ik kijk er liever naar vanuit een Koerdisch perspectief. De Koerden zijn meer dan burgers van Turkije, Syrië, Irak en Iran. Ze zijn een volk met hun eigen politieke, sociale en economische dynamiek. Een volk dat weliswaar flink wordt beïnvloed door ontwikkelingen in de landen waar ze wonen, maar in steeds sterkere mate ook die ontwikkelingen mede bepalen.
Blaken van zelfvertrouwen
Koerden zijn een sterke factor in de richting die Turkije uitgaat, nu hun dertig jaar durende strijd heeft geleid tot vredesonderhandelingen tussen hun belangrijkste leider Öcalan en de regering. Niet dat er enige schot zit in het vredesproces, maar de Koerdische kwestie wordt wel opener besproken dan ooit, de Koerden blaken van zelfvertrouwen en hebben geen gewapende strijd meer nodig om hun eis voor volledige rechten kracht bij te zetten.
De Koerden in Irak hebben nu al jaren autonomie, en een vreedzame samenleving vergeleken bij die van de rest van Irak. De economische boom die zich in Iraaks Koerdistan voltrekt, is bepalend voor de hele Iraakse economie, en heeft enorme invloed op het buitenlands beleid van zowel de Koerdische hoofdstad Hewler als de nationale hoofdstad Bagdad.
De Syrische Koerden hebben besloten geen kant te kiezen in de burgeroorlog in hun land, maar in plaats daarvan een relatief veilige autonome regio voor zichzelf te creëren. Met een lokaal bestuur, een ceremony waarin bestuurders de eed aflegden in één van de drie talen die als officiële taal zijn ingesteld, en het plan om nog voor de zomer verkiezingen te houden, zijn ze een mooi democratisch model voor het Midden-Oosten.
Alle ruimte
Al die ontwikkelingen samen zijn meer dan de som der delen. Ze zorgen voor een dynamiek die de Koerden steeds zelfbewuster maakt en meer invloed geeft. Intrigerend, en gaat die dynamiek ook invloed hebben op de Koerden in Iran, vooralsnog de meest onzichtbare groep?
Nou, sexier kan het toch haast niet? En ik ga er verslag over doen. Ik heb er alle ruimte voor nu mijn boek over de Koerdische kwestie in Turkije, uitgelegd aan de hand van een diepgaand onderzoek naar het bombardement van Uludere/Roboski op 28 december 2011, af is. Het komt volgende maand uit en je kunt het hier alvast bestellen.
Als de enige buitenlandse correspondent in de onofficiële hoofdstad van de Koerden, Diyarbakir, ben ik maar eens begonnen media wereldwijd te interesseren voor verhalen over Koerden, of, met andere woorden, te laten zien hoe sexy ze zijn.
Elke week een verhaal
Ten eerste kreeg ik een eigen pagina op de Amerikaanse journalistieke site Beaconreader. Daar ga ik elke week een verhaal over de Koerden en Koerdistan publiceren, en daar kun je je voor het luttele bedrag van 5 dollar per maand op abonneren. Het eerst verhaal is een interview met de beroemde Turkse socioloog en Koerden-expert Ismail Besikci, dat ik link aan de conferencie over Syrië die deze week in Geneve begon en waar de Koerden niet voor zijn uitgenodigd.
Op het moment werk ik aan mijn eerste verhaal over de Koerdische kwestie in Turkije voor een Engelstalige krant – dat verhaal komt ook op deze site zodra het op papier is verschenen (en nee, ik zeg nog even niet welke krant het is). En ik heb plannen om voor meer internationale media te schrijven, en ben daar nu mijn netwerk voor aan het opbouwen. Ziet er veelbelovend uit! Vanaf volgende week publiceer ik bovendien elke week een column op de Turkse site Diken (Doorn), die maandag 27 januari de lucht ingaat. Voor hen ga ik ook verhalen maken uit Koerdistan in Turkije. Ook Nederlandse media blijf ik bestoken, zoals vanouds over Turkije maar hopelijk kan ik ook daar meer en meer over Koerden en Koerdistan publiceren.
De Koerden niet sexy? Dat zullen we nog wel eens zien!
Recente reacties