Vanaf nu zal ik op mijn site geregeld gastblogs plaatsen, geschreven door Turkse journalisten. De eerste gastblogger is een vriend van me, Stratos Moraitis. Hij corrigeerde me meteen: hij is geen Turkse journalist, maar een journalist met een Turks paspoort. Stratos is een Griek, hij schrijft voor Griekse (en af en toe Amerikaanse) media. En hij was een goede vriend van de Turks-Armeense journalist Hrant Dink, die vandaag vier jaar geleden werd vermoord. Deze blog is in zijn herinnering.Het is vier jaar geleden dat Hrant Dink, een prominente Armeense journalist in Turkije, werd vermoord. In die vier jaar is er veel gezegd over de moord, ook door mijzelf, maar die woorden bereikten niemand anders dan zij die toch al openstaan voor pijn en onrechtvaardigheid.
Na vier jaar vind ik het passend om zijn dood in perspectief te plaatsen, ook al voelt de pijn nog altijd vers, en ook al gaat er geen dag voorbij zonder herinnering aan het verschil dat zijn aanwezigheid maakte in de levens van mensen die hem kenden. Het is voor mij nu essentieel om de gebeurtenis te analyseren in het licht van het continuüm van de Turkse politiek.
In moderne democratieën is de staat een product van een ongeschreven sociaal contract. In onze gedachten wordt dat al snel een gescheven overeenkomst. Maar dat is het niet. Het is een zich steeds ontwikkelend pakket van waarden die we toeschrijven aan onszelf als volk. Dat waardenpakket evolueert mee met verdere modernisering, en zorgt zo voor verdere democratisering. In deze regio van de wereld echter, werden de waarden van de meerderheid gevormd in de late 19de eeuw, in het raamwerk van een uiteenvallend rijk. De vergoddelijking van deze waarden, samen met de waarden van de nieuwe republiek, blokkeerden noemenswaardige veranderingen in de manier waarop mensen naar de identiteit van de staat en naar hun eígen identiteit keken.
Vandaag protesteren, schrijven en praten mensen over Hrant, en er zal zelfs om hem worden gehuild. Dat doen mensen eigenlijk ondanks zichzelf. Morgen schakelen veel van hen weer terug naar hun originele waardenpakket. Daarin worden gedachten gezien als een bedreiging voor de staat, die volgens hen op zichzelf staat en die hen beschermt tegen imaginaire bedreigingen van de buitenwereld.
In tegenstelling tot hun overtuigingen, was Hrant niet alleen een martelaar. Hij was een martelaar omdat hij vocht om de laatste martelaar te kunnen zijn. Ja, alles draaide bij hem om vrijheid, maar óók om broederschap. Hij stond boven het vastgelegde sociale contract, en daarom kon de staat het zich niet permitteren nog langer te leven met zijn ideeën, die voortdurend de ideologische basis van de staat in twijfel trokken en bekritiseerden.
Hij was een uitzondering. Niet alleen binnen de Turkse bevolking als geheel, maar ook binnen de Turkse Armeense gemeenschap, die veelal zwijgzaam en fatalistisch is. Toch kon hij zeggen: ‘democratisering zal de sluier voor de ogen van Turken laten verdwijnen’.
Nu is de Turkse staat nog maar in één ding geïnteresseerd als het gaat om de moord op Hrant Dink: alles achter dezelfde sluier verstoppen, alle bewijs laten verdwijnen, zodat de staat niet langer wordt bedreigd. Hrant Dink en mensen zoals hem zijn bedreigingen voor manier waarop het functioneren van de Turkse staat is geprogrammeerd. Als er meer dmocraten komen in dit land, zal het niet meer in staat zijn door te gaan met zijn fascistische politiek – of het moet vechten tegen het eigen volk, zoals in de recente geschiedenis inderdaad is gebeurd.
Maar vandaag, zelfs vier jaar later, gaat het niet om politiek. In ieder geval niet voor mij.
Als een goed mens sterft, sterft er een sprankje hoop met hem. Een onvervangbaar sprankje hoop. Ik herdenk hem niet alleen. Ik mis hem simpelweg. Niet alleen zijn ideeën en idealen. Meer dan dat miss ik mijn vriend. Een man met de naam Hrant Dink.
Ik wil niet dat er een dag aanbreekt waarop als eerste in me opkomt dat ik moet erkennen dat zijn moord onvermijdelijk was. Ik weet dat mijn pijn niet zal overgaan. Daar kies ik ook voor. Ik zal hem missen, en de herinnering aan hem zal elke dag een deel zijn van mij. Een bitterzoete glimlach zal mijn tranen vervangen. Ik zal hem met ironie zien glimlachen om mijn wanhoop.
Ik zal zijn glimlach missen.
thanks for the truh