Groot nieuws, zaterdag: Murat Karayilan is gearresteerd in Iran! Da’s nou nog eens écht ‘breaking news’: Karayilan is de leider ‘in het veld’ van de PKK, dus de tweede man na de gevangen leider Öcalan, en hij staat hoog op het ‘wanted’-lijstje van de Turkse staat. Maar als snel bleek dat het niet waar was, of in ieder geval niet kon worden bevestigd. De Turkse regering zei dat ze niets gehoord hadden over een arrestatie. De TRT, de staatszender die met het nieuws kwam, viel hoon ten deel.
En dat was dat? Gewoon, een foutje van de staats-TV? Of was er meer aan de hand? Het leek erop, want zondag was er weer ‘breaking news’: Karayilan was inderdaad gepakt in Iran, en het was bevestigd door een Iraans overheidsfunctionaris. Om een lang verhaal kort te maken: na uren van elkaar snel opvolgende updates, bleek het wéér niet waar. De Iraanse official had gezegd dat ‘de tweede man’ van de PKK was gepakt, zonder een naam te noemen, en even later werd dát zelfs ontkend. Wat een anti-climax.
Maar een anti-climax die nogal wat vragen oproept. Wie had er baat bij het verspreiden van verzonnen nieuws? Het is opvallend dat het geen Iraans persbureau was dat met de primeur kwam, maar de TRT, een zender die er, om het op z’n zachtst te zeggen, niet om bekend staat de ene na de andere primeur te produceren. Op zondag kwamen veel updates over het nieuws via Anadolu Ajans, ook aan de staat gelieerd. Dus, heeft de staat belang bij dit ‘nieuws’?
In de schijnwerpers
Laat me, voor die vraag te beantwoorden, even de aandacht vestigen op twee andere interessante ontwikkelingen. Ten eerste startte gisteren in de Deense hoofdstad Kopenhagen een nieuwe rechtszaak tegen de Koerdische zender Roj TV. Zij zenden uit vanuit België met een Deense zendvergunning. De Deense aanklager wil die vergunning nu intrekken, want hij (en vele anderen) zien Roj TV als propagandakanaal voor de PKK. De onware primeur zette Roj TV flink in de schijnwerpers: zij meldden vanaf het eerste moment dat het nieuws niet klopte, en ik weet wel zeker dat ze het hele weekend enorme kijkcijfers hebben gehaald, óók in Turkije, waar de zender via de satelliet te ontvangen is. Wilde Turkije vlak voor de rechtszaak nog even de nadruk leggen op de links tussen Roj TV en de PKK?
Ten tweede is 15 augustus een belangrijke dag voor de PKK en zijn aanhangers: op die dag in 1984 pleegde de PKK zijn allereerste aanslag. Dat feit werd herdacht, over eigenlijk zelfs gevierd, door vele Koerden in verschillende landen. Eerlijk gezegd krijg ik er nogal buikkramp van om het begin van een gewelddadig tijdperk te ‘vieren’, ook als je het, zoals PKK-aanhangers doen, definieert als ‘geweld als reactie op geweld’. Geweld en het doden van mensen, dat moet je niet vieren, klaar. Hoe dan ook, had het ‘nieuws’ over Karayilan op de een of andere manier te maken met deze historische dag?
Na de Ramadan
Ondertussen staat ook nog eens de hele regio hier op z’n grondvesten te schudden. Syrië en Turkije zijn lang redelijk goed bevriend geweest, maar sinds het Syrische regime op grote schaal haar eigen bevolking uitmoordt, is de nog jonge vriendschap bekoeld. Turkije heeft een redelijk goede relatie met Iran, en in alledrie de landen, én in Irak, woont een deel van het Koerdische volk. De regionale relaties worden geherdefinieerd, en de Koerdische kwestie, en het sinds kort weer oplopende geweld van de PKK, is onderdeel van dat proces.
Gisteren kondigde premier Erdogan aan dat zijn regering keihard zal optreden tegen de PKK na het eind van de maand, met de woorden: ‘Wacht maar tot de Ramadan voorbij is’. Zijn de gebeurtenissen van afgelopen weekend bedoeld om de Turkse bevolking voor te bereiden op veel geweld als de Ramadan eenmaal voorbij is? Het zou kunnen. Maar het zou ook kunnen dat er gewoon een paar vette blunders zijn gemaakt door TRT en Anadolu Ajans, en at het toevallig was dat Karayilan werd ‘opgepakt’ – het nieuws van zijn arrestatie is zelfs sinds 1997 als 26 keer gebracht, hoorde ik. Hoe zit de vork werkelijk in de steel? Wat gebeurde er allemaal achter de schermen? Als je er gedachten over hebt, aarzel dan niet het reactieveld hieronder te gebruiken!
Ik denk dat je een paar belangrijke dingen vergeet. Net zoals Turkije voert Iran al een paar weken militaire acties uit in Noord-Irak tegen de PKK en de Iraanse tak daarvan. Daardoor leken de uitlatingen van de Iraniers in eerste instantie legitiem, en ontstond er enige verwarring bij de Turken. Niet alleen Turkse politici spelen vuile spelletjes, Iraanse zijn er net zo goed in! Het is een spel op hoog niveau en is gelinkt aan de Iraanse angst voor haar isolatie als het Syrie, Armenie en mogelijk oost-Irak gaat verliezen aan Turkije/VS/Israel. Ook zijn ze bang dat de 30% bevolking van Iran met een Turkse identiteit (Azeri, Turkmenen, etc) door middel van een revolutie zich zal afscheiden en dat Azerbeidzjan en Turkije mogelijk als uitvalsbasis zullen dienen voor een eventuele NAVO invasie van Iran.
De uitlatingen kwamen ook tegelijk met dreigementen aan de Azerbeidzjaanse president. Iran dreigt op die manier tegen Turkije dat het zich beter niet met Syrië kan bemoeien, omdat het dan problemen zou kunnen gaan opleveren in Azerbeidzjan.
Het is simpelweg blackmail, als Turkije zijn mond houd over Syrie is Iran bereid de PKK uit de weg te ruimen, als ze door gaan komen er grote problemen.
Ik kan je aanraden om de site van de CIA in de gaten te houden, niet alles blind geloven natuurlijk, maar ze geven toch veel inzicht.
http://www.rferl.org/content/iran_azerbaijan_turkey_war_of_words/24301086.html
Sinds een paar jaar zijn er trouwens wekelijks demonstraties in de grensgebieden van Iran, waar etnische minderheden wonen.
Demonstratie door studenten tegen racisme en discriminatie van Turken in Iran:
http://www.youtube.com/watch?v=KxcQHB4JI-o
Demonstraties voor behoud van een meer in Iraans Azerbeidzjan
http://www.youtube.com/watch?v=H0JAMRyY41c
Demonstratie voor Turkse scholen tijdens voetbal:
http://www.youtube.com/watch?v=7uc-Ck_EnBY
Demonstratie voor Turkije tijdens bezoek Gul:
http://www.youtube.com/watch?v=tPDaC7Am1X0
San,
Aha, dat geeft meer zicht op de kwestie. Dank voor deze inzichtgevende aanvulling op de ook zeer welkome info van Fréderieke. Begrijp ik uit jouw internationaal overstijgende blik dat de iets meer neiging, de laatste tijd, tot een toleranter beleid naar Koerdistan (ja ik weet dat ik nu vloek) door Iran tegengehouden wordt? Ooo…vandaar ook het negeren van ingaan op verdere onderhandeling met de Koerden. Ik dacht enige tijd geleden dat Turkije dichter bij een oplossing was dan nu. En dat komt niet door de recente aanval van de PKK.Is wel een goede smoes natuurlijk.
Je zult maar hoge nood aan bondgenoten hebben.
Anna Broos
Iran heeft altijd de PKK getolereerd, echter niet de Iraanse tak die in Iran aanslagen pleegt en ook daar een deel van Koerdistan wil “bevrijden”. Iran is sinds de grote demonstraties een paar jaar terug enorm angstig voor zijn etnische minderheden (die ongeveer 50% van de bevolking uitmaken) en heeft plannen bekend gemaakt om langs de grens met Pakistan en Afghanistan een hek te bouwen (dwars door Baluchistan) en studeert nog op vergelijkbare hekken met Azerbeidzjan, Turkmenistan en Irak. Meer autonomie voor Koerden in Turkije zou een groot intern probleem worden voor Iran, aangezien Koerden en Azeri daar dan ook een vergelijkbare autonomie zouden kunnen eisen. Vandaar dat Iran geen voorstander is voor meer rechten van Koerden in Turkije. Ook is het de hoofdreden dat Iran en Turkije tot voor kort samenwerken in de regio om te voorkomen dat Noord-Irak onafhankelijk word.
Vriendschappen zijn zeer oppervlakkig in deze regio en volledig gebaseerd op economische belangen. Armenië is bijvoorbeeld zeer goed bevriend met Iran, maar in realiteit zijn alle Iraanse bedrijven die er actief zijn afkomstig uit Azerbeidzjaans-Iran. Diezelfde bedrijven rijden de volgende dag met hun trucs via Iran naar Azerbeidzjan en doen daar net zo goed hun werk. Ook de handel vanuit Turkije richting Iran en Irak is hoofdzakelijk gericht op locale Turkse handelaren, niet op de Koerden, Iraniers of Arabieren. De Turkse/Azerbeidzjaanse zakenlui zijn echter zo’n economische macht in Iran en Irak dat ze een enorme invloed hebben op de politiek en samenleving. Veel Turken in Iran zien zelf dan ook niets in een revolutie of autonomie omdat ze bang zijn hun economische positie te verliezen ten opzichte van andere bevolkingsgroepen.