Altijd iets onverwachts, dat lijkt me een prima omschrijving van politieke ontwikkelingen in Turkije. Aan het begin van de week leek het erop dat het proces tegen regeringspartij AKP het nieuws zou domineren, maar dat liep anders: dinsdag werden meer dan twintig mensen gearresteerd op verdenking van banden met Ergenekon, een schimmige organisatie waarvan wordt gezegd dat ze Turkije maatschappelijk willen ontwrichten om het land zo klaar te maken voor een militaire coup. Voormalige legercommandanten zijn in de boeien geslagen, journalisten, zakenmensen. In de ogen van mensen die fel gekant zijn tegen de arrestaties, zijn de gearresteerden slechts ‘patriotten’ die het secularisme verdedigen en helemaal geen coup plannen maar tegenstand bieden aan regeringspartij AKP. Wie achter de arrestaties staat, noemt de vermeende Ergenekon-leden ‘coupplanners’. Welke beschrijving het meest klopt, is vooralsnog onduidelijk: het onderzoek tegen de mannen – en tegen eerdere Ergenekon-arrestanten – is in volle gang.
De situatie maakt mensen bang en brengt ze in verwarring. Voor sommigen voelt het alsof ze de dagen van de coup in 1980 herbeleven; weliswaar werden toen mensen op straat vermoord, maar blijkbaar roept de situatie nu bij sommigen dezelfde emoties op als toen. De gearresteerden zijn allemaal felle tegenstanders van de AKP, dus ik kan me voorstellen dat sommigen deze actie zien als een manier van de AKP om tegenstanders de mond te snoeren. Aan de andere kant: het onderzoek naar Ergenekon loopt al maanden, en je mag toch aannemen dat het openbaar ministerie onafhankelijk werkt van de regeringspartij (hoewel je ook dat nooit zeker weet, want is het écht toevallig dat deze arrestatie’s plaatsvonden precies op de dag dat de openbaar aanklager voor de rechtbank zijn pleidooi hield voor het verbod op de AKP?). Als de gearresteerden echt van plan waren te moorden om het land in staat van paniek te brengen en zo rijp te maken voor een coup, dan is het goed dat daarvoor nu een stokje is gestoken en moeten de heren voor de rechter worden gebracht.
De commentaren in de kranten spreken ook van angst. Angst dat dit de donkere dagen zijn voor ‘de overgang naar een ondemocratisch regime’. Angst te leven in een land waar je nooit weet wat er de volgende dag weer voor schokkends kan gebeuren. Angst dat de situatie steeds verder uit de hand loopt en er niemand overblijft die de touwtjes nog in handen heeft. Angst voor meer instabiliteit. Angst voor een burgeroorlog, niet met milities die elkaar afmaken in de straten, maar wel een niet te stuiten keihard en langdurig politiek en juridisch conflict. Ik ben slechts een buitenstaander, maar ik begrijp en vóel bijna de angst die het land steeds meer in zijn greep heeft.
 | Nieuwe site! Volg me tijdens mijn werk aan mijn boek over de Koerdische kwestie: www.KurdishMatters.com |
[...] het onderzoek naar Ergenekon is een aantal hoogleraren gearresteerd. Of ze werkelijk tot Ergenekon behoren, ik heb geen idee [...]