Een school, wie kan daar nou tegen zijn? In Diyarbakir, de grootste Koerdische stad in het zuidoosten, zijn veel mensen er fel tegen. Of eigenlijk zijn ze fel tegen één speciaal project van de overheid, namelijk het plan om van de voormalige (militaire) gevangenis van Diyarbakir een school te maken. Veel Koerden willen dat het een museum wordt, zodat niemand vergeet wat er binnen die muren is gebeurd.
De gevangenis van Diyarbakir was één van de beruchtste gevangenissen ter wereld. Na de coup van 1980 werden er veel mensen gemarteld en vermoord, en in de jaren negentig, toen de strijd tussen het leger en de PKK of z’n smerigst was, stond het gevang bekend om haar afschuwelijke martelmethodes. Details laat ik hier achterwege, maar tientallen mensen vonden er de dood, of werden voor het leven beschadigd, zowel lichamelijk als geestelijk. Nu is het gebouw niet meer in gebruik als gevangenis en wordt er een nieuwe bestemming gezocht.
Ik was dit weekend in Diyarbakir en zag de gevangenis voor de eerste keer. Voor de toegangspoort werd een protestbijeenkomst gehouden om te pleiten voor een museum. Ik dacht dat het gebouw ergens aan de rand van de stad zou staan, maar nee, het stond juist middenin de stad, in de drukke wijk Baglar. In Baglar wonen veel Koerden die vroeger in zuidoostelijke dorpjes woonden. Die dorpen werden platgebrand in de strijd tegen de PKK en de inwoners vluchtten naar de stad. Waar ze een totaal ander en armoediger leven kregen: ze moesten ineens huur betalen (in de dorpen had iedereen een eigen huis), en hun traditionele middelen van bestaan (landbouw en veeteelt) hadden ze niet meer. Veel van de appartementenblokken waar ze in terecht kwamen, kijken uit op het gevangeniscomplex, waar in die tijd (vermoedelijke) PKK-leden en –sympathisanten (en veel willekeurige Koerden) werden gemarteld en vermoord. Je zou kunnen zeggen dat in Baglar de afschuwelijke gevolgen van de manier waarop Turkije met haar Koerdische bevolking omging, samenkwamen.
Nu is de gevangenis dicht. Er wordt vooruitgang geboekt in het zoeken naar een echte oplossing van de Koerdische kwestie. Maar het systeem achter alle problemen is nog springlevend. Dat systeem is gebaseerd op de Turkse natiestaat, en één van de belangrijkste slogans van dat systeem is: Eén staat, één vlag, één natie (en soms wordt daar nog ‘één taal’ aan toegevoegd). Het biedt totaal geen ruimte aan andere identiteiten dan de Turkse. Het creëerde de Koerdische kwestie door het bestaan van de Koerden simpelweg en glashard te ontkennen.
Elke Turk kent deze slogan, het nationalistische idee erachter wordt er met de paplepel ingegoten. Vooral op school natuurlijk, en de eed die kinderen elke dag voor het begin van de lessen moeten opdreunen, is er onderdeel van: ‘Ik ben een Turk, ik ben eerlijk en hardwerkend.’ Wat in één klap duidelijk maakt waarom Koerden niet willen dat de gevangenis een school wordt: het gebouw zal dan opnieuw worden gebruikt om het systeem in stand te houden dat zoveel slachtoffers heeft gemaakt.
Er is nog niets definitief besloten. Koerden vestigden dit weekend de aandacht op hun wens in het gebouw een museum in te richten. Er was een protestbijeenkomst en een symposium, en in de gemeentelijke kunsthal werd een foto-expositie geopend. Ik sprak er met een aantal voormalige gevangenen die de martelingen drie, zes, en eentje zelfs achttien jaar doorstonden. Zij zullen nooit vergeten wat hen is aangedaan, en vinden dat anderen dat ook niet mogen vergeten. Ik ben benieuwd of ze de vertegenwoordigers van het systeem weten te overtuigen.
Laat die Koerden dan toch lekker naar Noord Irak gaan waar ze hun eigen grondgebied hebben.
Joyce, de etnische zuivering-variant wordt wel eens in stelling gebracht ja, door sommige nationalisten…
Maar echt, je reactie getuigt niet van enige kennis over de Koerden. De Koerden wonen al eeuwen in een groot gebied dat nu, door historische verwikkelingen als kolonialisme, oorlogen en vrijheidsstrijd, nu in Turkije, Iran, Irak en Syrië ligt. Zeggen dat ze ‘hun eigen grondgebied in Noord-Irak hebben’, is zó dom (ik kan er echt geen ander woord voor vinden): Koerden wonen al op hun eigen grond, en daar eisen ze hun recht op zichzelf te kunnen zijn.
Frederike, Turken wonen al duizenden jaren in die regio wat nu door de Koerden als vaderland wordt geclaimd. Om dit materie te onderzoeken zou je vroeg Islamitische lectuur en vroeg Turkse lectuur en mythologie moeten kennen. Wij Turken zullen nooit niet een Koerdistan accepteren in een aan ons door God zelf gegegeven grondgebied. Ook Mosul en kerkuk is trouwens van ons. Met tijd zullen wij het weer in ons bezit krijgen.
Klopt Can, ook Turken wonen daar al lang. Samen met Koerden, en ooit Armeniërs. Samen, dáár draait het om. En zodra één van die groepen dingen gaat roepen als ‘ons door God zelf gegeven land’, dán gaat het mis met dat samenleven. God, zo er zoiets als God bestaat, is liefde, géén uitsluiting, géén wij-zij-denken, géén strijd.
Ik vind dat er een verschil bestaat tussen Koerden ( PKK) en de Turkse Koerden. Mijn voorouders zijn afkomstig uit Georgië, maar we leven al eeuwen in Turkije. Zo heb je meer Turken waarvan de voorouders elders vandaan komen. Maar niemand eist zijn eigen land in Turkije. Ik vind het erg wat er allemaal in die gevangenis heeft plaatsgevonden, maar vraag je wel eens af waarom ze in die gevangenis zijn terecht gekomen. Ik denk niet omdat ze een appeltje hebben gestolen. Ik vind het ook heel erg voor de kinderen die gestorven zijn op hun eigen school door een bomaanslag van PKK of baby’s die doodgeschoten zijn omdat hun ouders geen bijdrage wilden betalen aan de PKK. Ik heb het hier over Turkse Koerden die gewoon als Turkse burgers willen leven, maar de PKK heeft hier problemen mee.
Ik denk niet dat we terug in het verleden moeten kijken. Turkije is er nog lang niet, maar is wel op het goede pad. Een probleem die al jaren bestaat, is niet zo even opgelost.
Ze moeten iets anders maken van die gevangenis. Geen museum/school. een ziekenhuis of een bejaardentehuis lijkt mij dan een goede oplossing.
Persoonlijk ken ik de gevangenis van D. niet (al goed), maar er zijn toch zaken zoals respect.In een plaats, waar er zoveel pijn, verdriet, zelfs doden tot gevolg had kan men moeilijk een school, laatstaan een bejaardenhuis investigen.De koerden zijn er nu eenmaal, en als Turkije op “het goede pad” is, wel, een museum is een mooi vb., om zowel het verhaal van de Koerden in het algemeen (niet enkel Turkije), hun litteratuur, mythologie en geschiedenis (Ja Can, zij hebben die ook), feesten maar ook de minder prettige, zoals vervolgingen, evt. ook platbranden van dorpen en emigratie naar turkse steden en buitenland kunnen exposeren. Dit is misschien ook leerrijk voor de “turk”, in zoverre die bestaat, want één turkse nationale identiteit is een puur waanidee. We leven nu éénmaal met verschillende etnische groepen samen. Ja Can, ik weet niet welke éénzijdige litteratuur jij leest, maar als ik het zo lees, denk ik nog dat jij gelooft “Turan”, het mythische pan turks rijk. Tijden van territorium vergroting is niet alleen kleingeestig en dom en geeft ook een idee van uw fascistisch, nationalistisch denken. Sorry Fréderike dat ik buiten het artikel hierop inging, maar bij de kritiek van Can moest ik toch even slikken.
@Feride:
De Turk bestaat. Hij is een nakomeling van een van de zonen van Yafet, de oudste zoon van Profeet Noa. Iedereen die afstamt van de zoon Turk van vader op zoon is een Turk. Turken zijn een natie (vele volkeren). Het woord Turk staat niet voor mensen uit het land Turkije alleen, maar voor de mensen die ik eerder beschreef. Mensen met niet Turkse roots noemen wij Turkijers; Armenen, koerden, Joden, Arabieren, Zigeuners etc.
Verder heb je het over eenzijdig literatuur, Ik leres: De Tohra, De Bijbel, De Koran en de uitspareken van Gods gezant Muhammed (SAV) en de boeken van vroeg Islamitische geleerden en vele, vooral moderne, geschiedkundigen. En dat is meer dan genoeg voor mij.
Ook zeg je dat ook Koerden een mythologie hebben; 99% van wat ik heb gelezen aan claims behoren toe aan de Turkse geschiedenis! Als men een geschiedenis wil aan elkaar flansen doet men dat maar, maar niet met die van ons! Wij zullen altijd dat wat van ons is verdedigen.
verder ben ik nationalistisch ja, dat jij dat met facisme vereenzelvigd heeft te maken met jou wereld beeld: narrow zoals dat mooi in het Engels heet.
Verder wil ik er ook graag bij zeggen dat gelukkig steeds meer Koerden van het idee van Koerdistan afzien, daar zij inmiddels zien dat zij in dat geval voor niemand anders werken dan voor de facistische staat Israel en haar stichters.
@ Feride:
Er moet een compromis gesloten worden. Ik denk dat de Koerden eerder gebruik willen maken van een ziekenhuis/bejaardentehuis dan een Turkse school. En nog iets ik heb ‘respect voor de doden’ maar ik heb geen respect voor de PKK.
Misschien kan er wel een monument geplaats worden voor het bejaardentehuis voor de Koerden die ten onrechte gemarteld zijn in die gevangenis, even voor de duidelijk niet voor de PKK leden die teven gemarteld zijn in die gevangenis. Je moet niet vergeten dat (kinder)verkrachters ook vreselijk wordt gemarteld in vele gevangenissen buiten/binnen Turkije.
Trouwens we hebben het hier over een gevangenis en geen concentratiekamp.
Nee hier ga ik niet in trappen :) Lieve Fréderike, ik kom dagelijks soms wel twee keer op je site. Thuis, op kantoor en soms wel met mijn mob. telefoon. Ik herken bijna alles wat jij hebt geschreven. Jij kent mij niet, maar ik ken jou zo goed dat ik je overal herken, in elke krantenartikel!
En nu weet ik voor 99% zeker dat Feride en Fréderike het zelfde persoon is.
groet,
Hakan, ik moet je teleurstellen: ik ben alléén Fréderike, níet Feride. Ik was zelf ook verbaasd dat een Feride hier een commentaar postte, want in Turkije gebruik ik die naam wel eens, maar hier op mijn blog post ik alleen onder mijn eigen naam.
Wat leuk dat je hier zo vaak komt, dankjewel voor het trouwe lezen!
nou,ik ben het beu over die turks-koerdische verhalen,tenslotte waren ze de laatste grotbewoners in regio van mardin-hasakeyf.en de meeste huizen die koerden sinds 1980 steeds bewonen zijn van assyrishe christenen,die dan weer op hun beurt naar europa zijn gevlucht.hun kerken zijn op meeste plaatsen gesloten,veel van hun kinderen,na de ouders uitgemoord te hebben zijn door koerden als moslims grootgebracht,,in turkije hoor je TE vaak,laat het ons over de toekomst hebben,maar is is geen toekomst als je niet over het verleden kunt praten.en geld zowel voor turken en koerden en assyrie-christenen.1ding is zeker!!koerdistan is aan schat aan petrol en daar zal altijd een groot probleem over zijn wat onder tafel aangewakkerd word.
ik opteer dus voor een musea in diyarbakir.als alle in verleden gebeurtenissen getoond worden.
Turken en Koerden zijn broeders. Dat was het verhaaltje van Turk. Turk is de grote broer en heeft alles en voor Koerd is er alleen een uitweg. Turk bedienen. Dat was het verhaaltje van de Koerd.
Deze tijd is voorbij sinds PKK in het spel is. Omdat de koerden geleerd hebben wat nu gelijkheid en vrijheid is. Gisteren en eergisteren hebben miljoenen koerden hun steun betuigd aan PKK.
Als een Turk ben ik blij dat de regering nu een opening heeft richting PKK-leider Ocalan. Hij is de enige die de kwestie kan oplossen. Mensen die gaan beweren dat PKK honderden onschuldigen hebben vermoord moeten beseffen dat dit niets is wat ons leger daar hebben gedaan. Diegene die het niet gelooft moet maar naar Muhsin Yazicioglu luisteren (een fascist en racist, een zogenaamd echte Turk volgens definitie). Wat deze man heeft verteld over martelingen kun je je niet voorstellen laat staan wat de koerden zouden vertellen.
Wat betreft de historie moet men realiseren dat Turken heel lang in dat gebied leven maar voor ons de koerden de Armeniërs en nog vele volkeren.
VREDE, VREDE nog eens VREDE en meteen NU.
Turken zijn oorspronkelijk Mongoliers die uit Mongolie het gebied wat zij nu Turkije noemen ingepikt van de Armeniers, Koerden en Grieken. Een groot gedeelte van de inwoners zijn ook Grieken, Koerden en Armeniers. Istanbul heette vroeger Constantinopel en was een stad van de Griekenland, nadat de mongoliers alias turken dit innamen is de naam veranderd. Zuidoost Turkije was Koerdistan en daarom wonen daar tot op heden ook de Koerden. Ze hebben recht op hun grondgebied net zoals de Armeniers en Grieken. In werkelijkheid is het echte land van de mongolen alias turken mongolie. Alle ellende is hier geboren, de Koerden in Iraaks Koerdistan hebben autonomie en er zal een dag komen dat ook de Koerden in Amed en Diyarbakir, Merdin dit zullen hebben, de weegschaal van het leven kan niet anders dan gelijkgesteld worden.