Het zal de EU wel tevreden stemmen: eindelijk maakt Turkije aanstalten artikel 301 uit het wetboek van strafrecht te veranderen – tenminste, de op handen zijnde veranderingen zijn aangekondigd. Artikel 301 stelt het beledigen van ‘Turksheid’ strafbaar, en vele journalisten, schrijvers en uitgevers zijn al aangeklaagd wegens overtreding van dit artikel. Terwijl ze in feite gewoon hun mening uitten.
Er wordt zoveel ophef gemaakt over artikel 301 dat je haast zou denken dat het veranderen ervan werkelijk zal helpen bij het vergroten van de vrijheid van meninguiting. Helaas: artikel 301 is niet het werkelijke probleem. Dat is de manier waarop nationalistische juristen en staatsinstituten mensen aanklagen die moedig genoeg zijn het officiële Turkse standpunt of beleid over bijvoorbeeld de Koerdische kwestie of de massamoord op Armeniërs bijna honderd jaar geleden te bekritiseren. Wordt artikel 301 veranderd, dan zullen andere wetsartikelen worden ingezet om schrijvers en uitgevers voor het gerecht te slepen. Artikel 216 bijvoorbeeld, dat al langer wordt ingezet. Het stelt ‘het mensen tegen elkaar opzetten’ strafbaar, iets wat breed geïnterpreteerd kan worden, net als ‘Turksheid’.
Artikel 301 veranderen is in feite niets meer dan een strategische zet in Turkije’s onderhandelingen over toetreding tot de EU. Het is natuurlijk geen toeval dat verandering van de wet wordt aangekondigd nét nadat de EU besloot twee nieuwe onderhandelhoofdstukken met Turkije te openen. Fijn voor diplomaten en politici, maar vervolgende schrijvers en journalisten schieten er niet veel mee op.
[...] De regerende AK Partij gaat het beruchte strafrechtartikel 301 aanpassen! Veel kranten brachten het op de voorpagina en ook de buitenlandse pers pikte het verhaal [...]