Hij wordt wel de laatste hoop voor links Turkije genoemd: Mustafa Sarigül. Hij is burgemeester van Sisli, een district in Istanbul, en hij is bezig een nieuwe politieke partij op zet zetten, de Veranderingsbeweging Turkije. Een echte sociaal-democratische partij, belooft hij, met als doel gelijkheid, rechtvaardigheid en werk voor iedereen.
Dus toen de club van buitenlandse journalisten een persbijeenkomst aankondigde met Sarigül als gast, meldde ik me meteen aan. Ik bereidde een paar vragen voor, over de beweging maar ook over hemzelf en zijn politieke geschiedenis. Sarigül is lang actief geweest voor een andere partij, de CHP, en daar timmerde hij behoorlijk aan de weg. In 2005 deed hij een gooi naar het leiderschap van de partij, maar hij verloor nét van Deniz Baykal, die zonder overdrijven al decennia in de leiding van de partij zit. Na zijn verlies werd hij uit de partij gezet. Ik vroeg me af of hij dat nu in retrospectief als een geluk bij een ongeluk ziet. De CHP is namelijk een starre, erg nationalistische, anti-alles partij geworden die je niet meer sociaal-democratisch kunt noemen, en door zijn royement is hij toch mooi in de positie om een hele nieuwe beweging op te zetten.
Maar ondanks de beloftes kwam Sarigül niet opdagen bij zijn eerste ontmoeting met de buitenlandse pers. Hij had op het laatste moment iets belangrijkers te doen. Jammer, maar twee mede-oprichters van de partij namen het over, een oud-ambassadeur en een jonge vrouwelijke jurist. Wat eigenlijk meteen demonstreerde wat Sarigül zegt belangrijk te vinden: democratie, óók binnen de partij (wat binnen geen enkele Turkse partij bestaat), en veel ruimte voor jeugd en voor vrouwen (ook totaal nieuw in de Turkse politiek).
Het verhaal van de Veranderingsbeweging Turkije is goed. Ze hadden het over rechtvaardigheid, niet alleen in de rechtbank maar ook in cultureel, politiek en economisch opzicht, voor iedere Turk, overal in het land (lees: ook in het Koerdische zuidoosten). Ze staan een secularisme voor dat tot nu toe niet veel voet aan de grond heeft in Turkije, namelijk een secularisme met respect voor religie. En ze willen de provincies meer politieke macht geven en niet langer centraal alles vanuit Ankara beslissen – een gedurfd doel.
Maar vooralsnog zijn het slechts woorden natuurlijk. De volgende algemene verkiezingen staan gepland voor juli 2011, en de beweging is vastbesloten de macht over te nemen van de AKP. In sommige peilingen krijgen ze al zestien procent van de stemmen – en nou betekenen peilingen misschien niet zo veel, maar als een partij die officieel nog niet eens bestaat al zestien procent scoort, zegt dat toch niet niks. En, zeggen ze, veel Turken stemden op de AKP of de CHP omdat ze geen alternatief zagen, niet omdat ze de partij zo’n warm hart toedragen. Klopt, ik ken veel Turken voor wie dat het geval is. CHP-stemmers zien hun partij kapot gaan aan het leiderschap van Baykal, maar weten niet op welke partij ze anders moeten stemmen. Veel liberalen stemden op de AKP, maar puur omdat ze de partij een kans wilden geven; ze zouden liever stemmen op een partij zonder islamitische inslag. De Veranderingsbeweging Turkije denken dat ze voor beide groepen kiezers een alternatief kunnen zijn.
De AKP verslaan zal zeker niet makkelijk worden. Maar ik voelde wel een flinke vastbeslotenheid om zo ver te komen. En ik moet zeggen, het zou echt spannend zijn om een totaal nieuwe partij een spectaculaire entree te zien maken in de Turkse politiek. En ze dan kritisch op de voet te volgen, om te zien of ze de verwachtingen waar maken. Zoals de AKP deed toen ze net regeringsverantwoordelijkheid had, maar wat de partij op langere termijn niet volhield.
De opwinding en gedrevenheid die in de Veranderingsbeweging Turkije lijken te heersen, beantwoorde eigenlijk wel die vraag die ik aan Sarigül had willen stellen: ik weet wel zeker dat het voor hem een zegen is dat hij geen kans kreeg de voorman van de CHP te worden. Dat zou toch trekken aan een dood paard zijn geworden. Nu kan hij een frisse, jonge en springlevende kudde naar de verkiezingen van 2011 leiden. Ik hou jullie op de hoogte!
Recente reacties