De Turkse minister van buitenlandse zaken, Davutoglu, omschrijft de Turkse buitenlandpolitiek nog altijd als ‘Geen problemen met de buren’. Maar hoewel die typering de afgelopen jaren behoorlijk klopte, is het nu verworden tot een situatie waar Turkije graag in zou wíllen zijn.
Ten eerste: Israel. Geen directe buur, maar natuurlijk wel een land in de regio waar Turkije gedurende decennia een prima relatie mee had. Sinds 2008 gaat het bergafwaarts. Toen escaleerde het geweld tussen Israel en de Hamas-regering in Gaza, waarin premier Erdogan Israel scherp veroordeelde – herinnert u zich het ‘One minute-incident’ in Davos nog?
Maar sinds Israel vorig jaar negen Turkse burgers doodde op het hulpschip Mavi Marmara, zijn de relaties nog verder verslechtert. Helemaal nu Israel hardnekkig weigert excuses aan te bieden. De Israelische ambassadeur moest Turkije verlaten en alle samenwerkingen, ook op militair gebied, zijn stopgezet.
Syrië
En dan: Syrië. Geen land waar Turkije altijd goeie relaties mee heeft gehad – er zijn bijvoorbeeld grensconflicten geweest – maar de laatste jaren ging het beter. Turkije en Syrië schaften zelfs de visumplicht af en burgers konden vrij reizen tussen beide landen. Dat deed de handel en het toerisme goed. Maar de open grenzen krijgen nu een cynisch nieuw gezicht: Syrische vluchtelingen komen de grens over. Vrienden blijven met de Syrische regering, kan niet meer. Turkije dringt er bij Assad op aan af te treden, maar zonder resultaat. Nu steunt Turkije het Syrische volk – ook al is het vooralsnog onduidelijk wie dat dan precies zijn, het lijkt de beste kans op een probleemloze toekomst met deze buur. Een toekomst waarin de handel ook weer kan floreren.
Europese Unie
Als laatste: de Europese Unie. De toetredingsonderhandelingen zitten al een hele tijd op een dood spoor, maar nu lopen de irritaties echt op. Cyprus is namelijk vanaf juli volgend jaar EU-voorzitter, en deze zomer hebben verschillende Turkse ministers gezegd dat de relaties met de EU in die periode bevroren zullen worden. Ze willen niet onderhandelen met een land waarvan ze het bestaan niet erkennen.
Ondertussen is de spanning in de wateren rond Cyprus om te snijden. De Grieks-Cyprioten willen naar olie boren, de Turks-Cyprioten (lees: Turkije) vinden dat natuurlijke rijkdommen zowel aan de Griekse als Turkse eilandbewoners toebehoren. Davutoglu liet weten dat Turkije ‘geen voldongen feit zal accepteren. Dit moet begrepen worden door de internationale gemeenschap’. De VN doet ondertussen pogingen de kwestie Cyprus op te lossen voor het Cypriotische EU-voorzitterschap begint, maar de kans dat dat lukt, lijkt nu nihil.
Dus: geen problemen met de buren? In Davutoglu’s dromen! Turkije ziet zichzelf graag als invloedrijk land in de regio, maar hoeveel macht heeft het land nu echt? Israel biedt geen excuses aan, Assad zit waar hij zit, de EU geeft geen duimbreed toe in de Cyprus-kwestie. En wat kan Turkije eraan doen?
Je begrijpt het niet Frederike!
1. Turkije komt op voor zijn burgers, Israel krijgt steun van de VN. inc. Nederland.
Assad is dictator die niet wilt luisteren.
kwestie cyrpus is wel jammer vind ik…
maar onderschat turkije niet… een turkse gezegde (Biz Turkuz, gerekirse pire icin yorgan yakariz!)