Ik ben nog steeds in de zuidoostelijke provincie Sirnak, in het dorpje Gülyazi. Gisteren nam ik de bus naar Uludere, het grootste stadje in het district Uludere, ongeveer twintig kilometer van Gülyazi. Gewoon, om er eens rond te kijken. Op de terugweg gebeurde er iets vreemds, en ik had een erg onwerkelijk gesprek in de bus.
Het begon in de hoofdstraat van Uludere, vanwaar de bus terug vertrok. Er was een opstootje aan de gang op straat: een groep mannen probeerde twee mannen onder bedwang te houden die overduidelijk woest op elkaar waren. Met één van de mannen die zich ermee bemoeide had ik daarvoor in het park gepraat, dus toen hij even bij de groep weg liep, vroeg ik hem wat er aan de hand was. ‘Er is een meisje weggelopen’, antwoordde hij.
De buschauffeur bemoeide zich er ook mee, dus toen de bus zo’n tien minuten later vertrok, vroeg ik hem waar de ruzie over ging. Ik zat voorin, en naast hem, dus tussen ons in, zat een jonge vrouw van tegen de twintig jaar. Het gesprek werd geen moment serieus, de twee moesten steeds erg lachen en giechelen, wat het allemaal nogal surrealistisch maakte.
Ik: ‘Waar ging de ruzie over?’
Chauffeur: , Er is een meisje weggelopen.’
Ik: ‘Ik snap het niet, kun je dat uitleggen?’
Chauffeur: ‘Oké, kijk, stel je wordt verliefd maar je familie geeft geen toestemming voor een relatie en een huwelijk. Wat doe je dan? Dan kun je er vandoor gaan.’
Ik: ‘Samen?’
Chauffeur: ‘Ja, samen, of de jongen neemt het meisje gewoon mee.’
Ik: ‘Waar ging de ruzie dan precies over?’
Chauffeur: ‘De twee v aders gingen op de vuist’.
Jonge vrouw, lachend: ‘Soms gebruiken ze pistolen maar dit keer alleen vuisten.’
Ik: ‘Dus er is een probleem met hun kinderen maar ze besluiten er niet over te praten maar het gevecht aan te gaan.’
Chauffeur en jonge vrouw lachen hard, en de chauffeur zegt: ‘Ja, klopt, ze gaan vechten.’
Ik: ‘En hoe gaat het nu verder dan?’
Jonge vrouw, op een relaxed toontje: ‘Het meisje wordt vermoord.’
Ik: ‘Waar is ze nu?’
Jonge vrouw, lachend: ‘Ik weet het niet, maar ze vinden haar wel.’
Ik: ‘Waarom moet ze dood?’
Jonge vrouw, ondertussen de wikkel van een chocolade-ijsje trekkend: ‘Vanwege eer. Weet je, eer is het allerbelangrijkste voor ons Koerden. Dus daarom moet ze dood.’
Ik: ‘Wat vind je daarvan?’
Jonge vrouw: ‘Wat ik daarvan vind? Tja, zo is het gewoon, het gaat om eer.’
Ik: ‘Gaat het meisje doorgaans vrijwillig met de jongen mee, of niet?’
Jonge vrouw: ‘Soms wel, soms niet.’
Ik: ‘Wat gaat er met de jongen gebeuren?’
Chauffeur: ‘Die krijgt een pak slaag.’
Ik: ‘Dus hij blijft leven?’
Jonge vrouw, nu hard lachend: ‘Ja, maar je hebt gelijk, eigenlijk zouden ze hem moeten vermoorden, ik bedoel, wat kan het meisje eraan doen dat hij haar meeneemt!’
Ik: ‘Nou, eh, ik dacht eigenlijk: niemand vermoorden.’
Chauffeur en jonge vrouw kijken me verwonderd aan en ze beginnen weer te lachen – da’s een goeie zeg, niemand vermoorden.
Ik: ‘Dus, stel, een jong stel wil weglopen omdat ze geen toestemming krijgen om te trouwen. Waar kunnen ze naartoe?’
Jonge vrouw, ondertussen langzaam haar chocolade-ijsje etend: ‘Naar een grote stad. Diyarbakir, Izmir, Istanbul.’
Ik: ‘En als je daar aankomt en je wordt niet gevonden, dan is je vlucht succesvol.’
Jonge vrouw: ‘Ja, en dat gebeurt wel eens.’
Ik: ‘En als het niet lukt, ga je dood.’
Jonge vrouw: ‘Ja.’
Ik: ‘Dus binnenkort staat er een artikel in de krant onder de kop: ‘Meisje in Uludere vermorod door haar familie’.’
Jonge vrouw, lachend: ‘Ja, stel je een grote kop voor: ‘Een meisje in Uludere…’
Chauffeur maakt het af: ‘… at een chocolade-ijsje!’
Ze moeten samen érg lachen om de grap.
Ik: ‘En de politie, wat gaat die doen?’
Jonge vrouw: ‘Niets. Zij kunnen de moord niet voorkomen.’
Een paar minuten stilte. Ik vraag me af waarom ze steeds zo moeten lachen. De eerste gedachte is natuurlijk dat het een manier is om met zoiets verschrikkelijks om te gaan, maar dat is de westerse manier van interpreteren. Ik denk eigenlijk dat ze het nogal vermakelijk vonden dat een buitenlandse vrouw zoiets fundamenteels niet begreep. Dat ze dit allemaal uit moesten leggen!
De jonge vrouw pakt haar tas en zegt: ‘Ik wil je graag een foto laten zien.’ Ze laat een foto zien van haarzelf en een jonge man. Ze zijn in één foto gephotoshopped. Ze zegt: ‘Hij is dood.’
Ik: ‘Hoe komt dat?’
Zij: ‘Hij werd samen met 33 anderen vermoord in een bombardement door het leger terwijl ze diesel smokkelden, eind december. Heb je daarover gehoord?’
Ik: ‘Ja, ik weet ervan. Gecondoleerd. Was hij je broer?’
Zij: ‘Nee, hij was mijn verloorde.’
Ik: ‘Och jee, wat enorm treurig. Dus jullie zouden gaan trouwen? Je vader keurde de relatie goed?’
Zij: ‘Ik heb geen vader, hij is overleden toen ik nog heel klein was, ik kan me hem niet herinneren. Maar mijn familie stond achter ons voorgenomen huwelijk.’
Ik: ‘Maar nu is hij dood.’
Zij: ‘Ja. Ik verlies de mensen die van me houden.’
Lieve mensen,
Je eigen dochter vermoorden is eervoller, dan haar te steunen in een eigen keuze ?
Welke Arabische, Turkse of Koerdische vader of moeder kan mij dit uitleggen?
Een Hollandse moeder
had ik al eerder gezegd dat deze mensen angstwekkend onderontwikkeld zijn?? dat ze kunnen ”lachen” om zoiets geeft al blijk van hun IQ.. ze kunnen wel bommen maken en hun zonen de bergen in sturen om voor zogenaamde vrijheid laten vechten en onschuldige mensen vermoorden terwijl de PKK hun geld geeft hiervoor? ze steken scholen in de fik en willen geen onderwijs maar kunnen wel hun dochters vermoorden lees het artikel over Güldünya.. ze hebben haar zolang achtervolgd en neergeschoten ze overleefde en werd naar het ziekenhuis gebracht zelfs daar zijn ze heengegaan en hebben haar op haar ziektebed doodgeschoten zoo dus grote schoonmaak gehouden hun EER is nu schoon?? het is onbegonnen werk om deze mensen bij te scholen als ze anno 2012 al zo denken…
Susan, ik begrijp uit je reactie dat je helemaal niets weet van de situatie van de Koerden in Turkije, met name in het Zuid-Oosten. Het doet je deugd waarschijnlijk om een bericht als dit te lezen.
Vanaf het begin van de staat Turkije vragen de Koerden meer vrijheid, autonomie en zelfbeschikking. Deze, ook volkenrechterlijk gezien gerechtvaardigde verlangens, worden door de Turkse staat neergeslagen. Dat is de reden dat er in die gebieden meer onderontwikkeling is dan in de westelijke gebieden.
Maar wat is het antwoord van de staat: burgers blind plat bombarderen (Uludere0, leiders opsluiten (zie de veroordeling van Leyla Zana) of vermoorden, de Koerdische civil society in de gevangenis zetten en ieder contact daarmee vermijden.
Misschien dat je Engels kunt lezen of heb je iemand die je daarbij kan helpen. Dan kun je onderstaande analyse even doornemen:
Vahap Coşkun, a professor at Diyarbakır’s Dicle University, recently told the Hürriyet Daily News:
The broadening of the attacks stemmed from the ongoing arrests of Kurdish politicians in the ongoing Kurdistan Communities Union (KCK) operations. The KCK is accused of being the urban wing of the PKK.
Meanwhile, others say the reason for civilian attacks is the result of the government’s failure to handle the Uludere killings, as well as regional tension.
“The government’s blind approach to the killing of civilians in Uludere [in which the military botched an air raid, killing 34 civilians last year] has prompted a return-game approach in the PKK. This has brought an understanding that ‘if the state is killing civilians, the PKK will also do the same,” İbrahim Güçlü, a Kurdish politician and writer, told the Daily News.
Susan, wat een hatelijke reactie zeg. Ik begrijp dat jij denkt dat dit een puur Koerdisch probleem is? Turkse vrouwen worden nooit vermoord omdat ze de sociale codes doorbreken? Think again, de kranten staan er elke dag vol mee. Met de PKK heeft dit al helemaal niets te maken. Je slaat totaal door in je reactie.