Stel, je weet niet al te veel van Turkije’s heden en verleden, en je leest dit opinie-artikel van oppositieleider Kemal Kilicdaroglu, gisteren in de Washington Post. Hij schrijft over hoe ‘de AKP alle oppositie tegen haar beleid systematisch en genadeloos het zwijgen oplegt’, en gebruikt de zin: ‘Turkije is tegenwoordig een land waar mensen in angst leven’. Kilicdaroglu schetst een plaatje van een totalitaire staat, met zichzelf als lichtend middelpunt van de oppositie, die het land naar vrijheid voor een ieder zou leiden als hij toch de kans maar kreeg van de wrede machthebbers. Als je niet beter weet, zou je Kilicdaroglu al zowat nomineren voor de Nobelprijs voor de Vrede.
Nee nee, ik ga niet de AKP verdedigen. Geen denken aan, want de AKP is niet erg democratisch gezind vandaag de dag, zoals je op vele plekken op deze site kunt lezen, bijvoorbeeld hier, hier, hier en hier, om een paar voorbeelden te noemen. Maar om te laten zien hoe idioot het stuk van Kilicdaroglu is, hoeven we het niet over de AKP te hebben maar kunnen we ons op zijn partij, de CHP, concentreren.
De oppositieleider presenteert zijn partij als het middel voor Turkije om weer op het democratiseringspad te komen. Hij schrijft zelfs dat zijn partij een bastion van democratie is. De waarheid is precies tegenovergesteld: de CHP staat aan de basis van hét grootste probleem dat Turkije heeft met democratie: het belangrijkste doel van de Turkse staat is het beschermen van de staat, niet het beschermen van haar burgers. Dat is een belangrijk uitvloeisel van het Kemalisme, wat weer de ideologie is van de CHP, die is opgericht door Atatürk.
Angst
Kemalisme is geen ideologie die opkomst voor de democratie. Sterker nog: behalve dat het niet is gericht op het beschermen van de burger, verordonneert het bijvoorbeeld ‘modernisme’ (of eigenlijk, wat de staat modern vindt, wat inmiddels een wat verouderde visie op moderniteit is en die bijvoorbeeld de vrijheid van godsdienst belemmert) en nationalisme (en sluit dus mensen uit). Decennia lang was Turkije een één partij-staat, bestierd door de CHP. Oppositie niet toegestaan, en Atatürk, die zijn hervormingen honderd procent van bovenaf oplegde zonder het volk ook maar iets te vragen, liet mensen die tegen zijn hervormingen waren, executeren – allemaal voor de bestwil van het land, natuurlijk.
Ik ken de sfeer in het land van bijna honderd jaar geleden niet, maar ik kan me voorstellen dat de mensen die tegen Atatürk waren, in angst leefden – wat betekent: vrezen voor je leven. Dat Kilicdaroglu nu suggereert dat Turkije nu een land is ‘waar mensen in angst leven’, is echt schaamteloos. Het is zo’n gruwelijke overdrijving, een leugen die geen ander doel dient dan zijn eigen partijstrategie – wat die strategie ook moge zijn. (En, meneer Kilicdaroglu, kijk eens even wat er gebeurt in Turkije’s buur Syrië: dát is een land waar mensen in angst leven.) Het is net zo’n grote leugen als zijn opmerking dat de AKP systematisch en genadeloos álle oppositie vervolgt. Om het simpel te zeggen: gelul.
Mastodonte Kemalisten
De CHP en democratie hebben niet zo veel met elkaar te maken, niet vroeger en niet nu. De partij van nu is natuurlijk niet dezelfde als die van zestig tot tachtig jaar geleden, maar op wezenlijke punten verschilt ze niet. Nog steeds Kemalistisch, nog steeds nationalistisch, nog steeds gericht op het beschermen van de staat, nog steeds niet puur gericht op democratie. De partij blijkt niet in staat zichzelf te transformeren tot een werkelijk sociaal-democratische partij, wat ze in naam zijn. Kilicdaroglu kan niet betrapt worden op enig initiatief de partij te moderniseren, en zelfs als hij het echt zou willen, zou het hem niet lukken, want achter de schermen hebben de mastodonte Kemalisten nog altijd veel macht. Dat zullen we ook weer zien bij een grote partijconferentie die gepland staat voor later deze maand.
Ik ga zelfs graag nog een stap verder. Het beste dat Turkije kan gebeuren om weer op een steviger democratich pad te geraken, is de opheffing van de CHP. Hup, linea recta naar de geschiedenisboekjes ermee. Zolang dit anti-democratische instituut dat zich voordoet als sociaal-democratische partij bestaat, krijgt initiatief voor een oprechte en aansprekende oppositie geen kans tot bloei te komen. En alleen een oprechte, aansprekende oppositie, die democratische waarden werkelijk hoog in het vaandel heeft staan, kan iets uitrichten tegen de té grote macht van de AKP.
wat is nu dan het prbleem met de akp als ong 50% van het land op hen gestemd heeft en 40% er de vruchten van plukt blijft er over 10% wat antipathie heeft tegen over de akp (niet eens vanwege zijn daden maar uit ideologische overwegingen). waarom wil je dan nog zo graag een begrip( want meer is het niet) als democratie opdringen. want als de meerderheid van het volk content is met het beleid dan is het toch goed.