Een overwinning van 58%, dat is een stevige basis voor de campagne voor de algemene verkiezingen van juli 2011. Nog elf maanden te gaan. De populariteit van Erdoğan en de AKP kan natuurlijk nog flink dalen; hoe goed de partij het straks zal doen is onder andere afhankelijk van andere partijen, personen en organisaties in Turkije en het buitenland. Ik noem er een paar, in alfabetische volgorde.
Atatürk – overleed in 1938, maar is nog altijd Turkije’s belangrijkste staatsman. Als de AKP de verkiezingen volgend jaar weer wint, zal Erdoğan de regeringsleider zijn die het langst in functie is na Atatürk. En of je het nou leuk vindt of niet, Erdoğan is ook een hervormer. Hij kan ook doorpakken, maar niet zoals Atatürk, die in zijn dagen wetten per decreet kon invoeren en tegenstanders kon laten verhangen. Tegenwoordig moeten wetten aangenomen worden door een parlement en tegenstanders moeten bij verkiezingen verslagen worden. Niet dat Erdoğan de democratische regels altijd zo serieus neemt trouwens: wat meer persvrijheid, om maar eens een brandende kwestie te noemen, zou geweldig zijn.
CHP – de grootste oppositiepartij. De CHP kan nog wel eens vervelend worden voor Erdogan: de partij heeft voor het eerste sinds achttien jaar een nieuwe leider. Een brandschone (qua corruptiebeschuldigingen) en een behoorlijk populaire. Dit heerschap, Kilicdaroglu, was gisteren overigens de grap van de dag: er was iets mis met zijn registratie als kiezer, waardoor hij zijn NEE-stem in het referendum niet kon uitbrengen. Hoe dan ook, de CHP liet gisteren weten dat ze klaar zijn voor vroege verkiezingen, mocht de AKP die uitschrijven. Maar of dat waar is? Misschien kunnen ze beter even wat tijd nemen om erachter te komen waarom de AKP het referendum won met 58% en het ze niet lukte meer mensen tot een NEE-stem te bewegen. Werkt die tactiek van polarisering eigenlijk wel? Is het een goed idee om alleen maar NEE te roepen (in het referendum was natuurlijk geen ruimte voor nuance, maar de CHP zegt altijd nee op alles), zonder een realistisch, positief en constructief alternatief te bieden? Duidelijk: het werkt niet. Gaat Kilicdaroglu de partij wakker schudden? Hij kan niet anders als hij Erdogan wil verslaan. De grootste partij worden en alleen regeren, zoals de AKP nu al sinds 2002 doet, dat zit er voor de CHP niet in, maar de alleenheerschappij van de AKP breken, ligt wel binnen de mogelijkheden.
Europese Unie – de groep landen die Turkije lidmaatschap beloofde maar daar nu nogal spijt van lijkt te hebben. De EU steunde de grondwetswijzigingen, en er gaan nu al stemmen op in Europa om de band met Turkije weer wat aan te halen door de onderhandelingen een impuls te geven. Gebeurt dat, dan is dat goed nieuws voor Erdoğan, want zijn achterban staat achter het Turks lidmaatschap van de EU en zal hem zeker belonen als het wat dat betreft de goede kant opgaat. En er is meer zicht op betere relaties tussen Turkije en de EU: het kan zijn dat eind van dit jaar of begin volgend jaar de economische blokkade van Noord-Cyprus wordt opgeheven, wat Turkije zal aansporen haar havens te openen voor Grieks-Cypriotische schepen. Voor meer info daarover: lees dit verhaal, en met name de twee kaders aan het eind.
Kenan Evren – de leider van de militaire coup van 1980, die nog leeft. Dankzij de aangepaste grondwet kan hij nu voor een rechter worden gebracht. Inmiddels hebben drie groepen aangifte tegen hem (en andere betrokkenen bij de coup) gedaan. Evren heeft vorig jaar al gezegd dat hij nog liever zelfmoord pleegt dan voor het gerecht te verschijnen. Hij schijnt zelfs speciaal voor dat doel een pistool met één kogel klaar te hebben liggen. Maar het kan ook best dat de natuur een rechtsgang verhindert: de ex-generaal is 93 jaar, en niet onsterfelijk. Wordt hij wel vervolgd, of worden andere coupplegers ter verantwoording geroepen, dan zal dat de populariteit van de AKP zeker goed doen.
MHP – de ultranationalistische partij in het parlement. Hoe succesvol zij zullen zijn bij de verkiezingen in 2011, is grotendeels afhankelijk van ontwikkelingen in de Koerdische kwestie. Zonder PKK-geweld blijft de MHP nergens: hoe meer soldaten er sterven, hoe groter de aanhang van de MHP wordt. Wreed, maar waar. De PKK heeft voor de duur van de campagne voor het referendum tot later deze maand een staakt-het-vuren afgekondigd, maar wat gaat er daarna gebeuren? Zie ook PKK.
PKK – de gewelddadige groep die nog steeds een deel van de Koerden vertegenwoordigd en de wapens nog niet heeft neergelegd. Het staakt-het-vuren duurt nog tot eind van de maand. Overigens: het is niet zo dat er nu geen doden vallen: af en toe laait de strijd toch op. De PKK en de pro-Koerdische partij in het parlement, de BDP, hebben het referendum geboycot, omdat ze de voorstellen niet vergaand genoeg vonden. Ze willen – en daarin zijn ze overigens niet de enigen – dat de kiesdrempel van 10% wordt afgeschaft, om maar eens een belangrijke eis te noemen. De BDP stelt bovendien meer regionale autonomie voor. Niet alleen voor de Koerden in het zuidoosten, maar voor alle regio’s in Turkije: minder centralisme vanuit Ankara dus. Als Erdoğan niets met de eisen van de Koerden doet, zal het PKK-geweld toenemen. Niet goed voor de populariteit van de AKP natuurlijk. Een penibele situatie voor de AKP: als hij wél serieus ingaat op de voorstellen, zullen de MHP en waarschijnlijk ook de CHP de partij beschuldigen van heulen met terroristen. En zo’n beschuldiging helpt natuurlijk ook niet bij het winnen van stemmen. Dit kon wel eens één van de moeilijkste kwesties worden de komende maanden.
onder PKK-geweld blijft de MHP nergens: hoe meer soldaten er sterven, hoe groter de aanhang van de MHP wordt. Wreed, maar waar. ???
owjaaa…kun je dat toelichten???
Kenan Evren – de leider van de militaire coup van 1980, die nog leeft. Dankzij de aangepaste grondwet kan hij nu voor een rechter worden gebracht.
waarom dankzij????? hoe zit het met de vervolging van Erdogan zelf??? hij kan nu door deze nieuwe grondwet zelf niet worden vervolgd? wat vind je daarvan???
heerschap, Kilicdaroglu, was gisteren overigens de grap van de dag: er was iets mis met zijn registratie als kiezer, waardoor hij zijn NEE-stem in het referendum niet…..
Grap van de dag????? wie vond het de grap van de dag. volgens wie ????. . ik , en zoveel anderen vinden dit niet bepaald grappig.. je denigrerende manier en het lef hebben om dit hier te vermelden is niks anders dan…. ik houd het wel voor me…
waar haal je het lef vandaan om Erdogan als leider te vergelijken met Ataturk!!!! Een beetje meer respect naar Ataturk zou ik wel op zn plaats vinden.