Na een paar maanden in Diyarbakir, vlieg ik later vandaag naar Istanbul. Ik weet niet precies voor hoe lang, maar ik hoop dat ik snel terug ben in mijn nieuwe standplaats Diyarbakir. Ik heb geen andere keus dan vertrekken, vanwege de deplorabele electriciteitstoestand hier, die het onmogelijk maakt te werken aan het eerste hoofdstuk van mijn boek. Gelukkig ben ik ook nog wel wat wijzer geworden van de situatie.
Hoe erg het is? Erg erg. De electriciteit knalt er om de haverklap uit, tot wel vijftien keer per dag, voor kortere (twee minuten) of langere (uren) periodes. Ik ben niet alleen voor mijn licht (en het wordt om vier uur ‘s middags donker) en internetverbinding afhankelijk van electriciteit, maar ook voor de douche en verwarming. Een paar weken geleden heb ik een paar dagen bijna helemaal in bed doorgebracht – de electriciteit deed het al niet toen ik wakker werd en dat duurde tot een uur of drie ‘s middags, en dat twee of drie dagen achter elkaar.
Een volger op twitter bood me deze illustratie aan toen ze mijn blogje las. Geweldig, zowel de illustratie als het aanbod. Copyright: Storiesbyster, op twitter te vinden als @Yekbuns. Klik om te vergroten.
Ik heb geprobeerd me er niets van aan te trekken, of ermee om te gaan. Door bijvoorbeeld ‘s nachts te werken, want dan is het beter. Maar het schoot niet op. Het matte me af, en ik werd er depri van, want daarna sliep ik dan tot minstens twaalf uur ‘s middags, en om vier uur wordt het, zoals gezegd, weer donker. Komt bij dat de electriciteitsstoringen zo totaal onvoorspelbaar zijn dat je hoe dan ook helemaal niets kunt plannen. Niet een paar uur ongestoord werken, maar ook geen douche. Het is meer dan eens voorgekomen dat ik plotseling in het pikkedonker onder een koude douche stond, natuurlijk net met een kop vol shampoo. Voor de kachel zitten dan maar, om warm te blijven? Nee dus. En nee dit is niet om te lachen!
‘Waar komen die stroomstoringen toch door?’, vroeg ik aan het pr-kantoor bij de lokale afdeling van het staatsenergiebedrijf waar ik deze week de rekening ging betalen. Ze vroegen me waar ik woon. Ik noemde de buurt, en ze hadden hun antwoord klaar: ‘Zoals je weet wordt daar een weg aangelegd, en dat geeft soms wat problemen met de stroomtoevoer. Maar, goed nieuws: dat eindigt toevallig vandaag, dus vanaf morgen is het probleem voorbij!’
Ik geloofde er geen bal van natuurlijk, en het was ook niet waar. Een weg aanleggen veroorzaakt geen tien stroomstoringen in drie uur tijd. Ik vroeg: ‘Heeft het niet meer te maken met het illegaal gebruik van electriciteit?’ Helaas zeiden ze dat ze dáár echt niet op in konden gaan.
Mijn buurt is ‘gemiddeld’
Maar ik weet dat het daarmee te maken heeft. In mijn buurt is laatst een grote controle gehouden en van een buurvrouw hoorde ik dat er veel mensen beboet zijn wegens illegaal electriciteitsgebruik. Ze zei dat de boetes kunnen oplopen tot 2000tl (zo’n €900) en als je dat niet kunt betalen, draai je voor een paar dagen de bak in. Het saboteren van de electriciteitsmeter wordt doorgaans gedaan door professionele electriciens, die 300 tot 400tl vragen voor dat klusje.
Ik ben geen stroomstationexpert dus ik weet niet precies hoe het werkt, maar de distributiestations kunnen dat gemorrel met de meters dus niet aan, en dat veroorzaakt die storingen de hele tijd. Dat het deels hierdoor komt, wordt ook duidelijk als je het verschil ziet tussen verschillende buurten, die zijn aangesloten op verschillende verdeelstations. Twee vrienden van me die in Diclekent wonen, een rijker deel van de stad, hebben nauwelijks last van dit probleem. Mijn buurt is ‘gemiddeld’, en in Baglar, het armste deel van de stad, is ook de electriciteitssituatie het belabberdst. Misschien zijn daar de (oudere) distributiestations ook minder goed berekend op hun taak dan in het nieuwe Diclekent.
Turken worden nogal eens kwaad over dat gejat van energie in het Zuidoosten van Turkije. Want al die stroom moet betaald worden natuurlijk, en de rekening komt uiteindelijk op hún bordje terecht, in de rijkere delen van het land. Niet fijn natuurlijk, en stelen mag niet. En nu ga ik ‘maar’ zeggen.
Het weinige geld dat ik uitgeef
Maar de mensen zijn hier arm. Het werkloosheidscijfer haalt de zestig procent, vertelde een plaatselijk AKP-politicus me laatst. En als je wel werk hebt, is het salaris vaak niet genoeg om een gezin van te onderhouden, zeker niet in de duurdere wintermaanden. Kijk alsjeblieft ook even naar hoe het komt dat Diyarbakir zo snel zo groot geworden is. Migratie vanuit de dorpen in de regio. In de jaren negentig was dat, toen het leger honderden dorpen platbrandde en de levens van mensen verwoestte. Niet alleen hun huis werd vernietigd, ook vee werd geconfisqueerd, ze moesten hun grond verlaten en werden gedwongen naar de stad te verkassen. In de dorpen bouwden ze met hun eigen handen hun eigen huizen, ze hoefden geen huur te betalen, ze waren vaak zelfvoorzienend en het leven was goedkoop. Daarbij vergeleken is Diyarbakir ongelooflijk duur. Natuurlijk, sommige migranten redden het wel, maar lang niet iedereen. Electriciteit stelen is een manier om de eindjes aan elkaar te knopen.
Een vriendin van me in Diclekent vertelde me dat niet alleen arme sloebers stroom stelen: ‘Sommige mensen die het best kunnen betalen, knoeien toch met de meter. Ze zijn kwaad op de staat en willen ze terugpakken, of de staat gewoon pesten. Ik kan het ze niet kwalijk nemen, hoewel stelen natuurlijk niet mag van de islam. Maar ja, wat de staat deze mensen heeft aangedaan, mag ook niet van de islam, toch?’
Maar het stelen is, voor zover ik het kan beoordelen, niet het enige probleem. Turkije produceert niet genoeg energie voor het hele land. Voor grote steden die economisch belangrijker zijn, worden stroomstoringen als schadelijker gezien, en dus wordt de energie daar naartoe geleid, in plaats van naar Diyarbakir. Wat een vicieuze cirkel oplevert natuurlijk: de stroomstoringen belemmeren de economische groei van Diyarbakir. Alsof de nog altijd niet opgeloste Koerdische kwestie dat niet al genoeg doet.*)
En nu neem ik het weinige geld dat ik uitgeef ook nog mee naar Istanbul. Dat doet me verdriet: ik zou het liever hier spenderen. Gelukkig is het maar tijdelijk: in de lente, als het electriciteitsgebruik daalt, gaat het weer beter. Dus ik ben gewoon binnen twee maanden terug. Precies op tijd voor Newroz, het feest van het wederkerende licht!
*) Blogje lezen over de onderhandelingen tussen de PKK en de staat, hét onderwerp van gesprek hier te lande? Dat kan op mijn site Kurdish Matters, in het Engels, Koerdisch en Turks!
Jouw ellende levert toch een “mooi ” inkijkje op in jouw leven daar, maar…..nu even niet dus ;-)
Goede vlucht en succes met de schrijverij.
Ze stelen niet van de staat maar van de turkse bevolking. ze betalen geen belasting en ze stelen electriciteit.
Deze mensen zijn gewend gratis te leven ze zijn niet gewend om belasting te betalen want dan steunen ze de Turkse overheid ze hebben lak aan regels en wetten want dat zijn de wetten van de Turkse overheid.. betalen al decennia lang geen electriciteit en of gas en zeker niet in het oosten. Ja ze zijn arm maar dat zijn er wel meer in Turkije hoor!! het feit dat ze zich zo onderscheiden omdat ze koerdisch zijn geeft hun haat aan jegens Turken en of Turkije. Ze willen ook niet opgeleid worden want daar hebben ze geen zin in en de scholen zijn van de Turkse overheid dus daar moeten ze ook niks van hebben alsof ze uberhaubt hun kinderen naar school zouden sturen. Ze hebben hun eigen middeleeuwse regels en wetten die ze rijkelijk hanteren. Ze smokkelen altijd van alles Turkije in .. het zijn dieven. Wat hebben jonge mensen te zoeken in smokkel alsof er niks anders te doen is tja het is een familiebedrijf he?? ze smokkelen geen bloemen Turkije in dacht ik.. altijd wapens, benzine en of sigaretten en ga zo maar door.Je kunt zeggen wat je wilt maar ze zijn heel snel geneigd om te smokkelen of te stelen
@Cem, ik heb je comment toegestaan omdat het mooi weergeeft met wat voor vuil racisme Koerden dagelijks te maken hebben. ‘Ze zijn heel snel geneigd om te smokkelen of te stelen’? Als ze dat in Nederland over Turken zeggen, wat zeg jij dan? Dat is puur racisme, en wat jij schrijft is dat ook.
Fréderike, jouw boek is wel heel hard nodig.
Feiten:
— AKP overheid heeft investeren in het zuid oosten van Turkije zeer aantrekkelijk gemaakt met subsidies en bijna belastingvrij een bedrijf runnen.
— AKP doet grote investeringen in de infrastructuur van zuid oost Turkije…Onder andere vliegvelden etc etc.
— PKK Vermoord mensen die werken aan de opbouw van zuid oost Turkije. Vernield materieel die nodig is voor de bouw van deze bassis structuur die o zo belangrijk is voor economische vooruitgang.
— PKK is het onlangs gelukt een grote aannemer die een vliegveld in Hakkeri aan het bouwen was weg te jagen met de mededeling aan AKP sorry wordt mij te link.
— Statistieke feit is dat niemand in zuid-oosten wil investeren vanwege PKK dreigingen en alle Koerden die geld hebben investeren dat in west Turkije inclusief geheime PKK geld..ook PKK investeert geld in het westen van Turkije.
Vraag wat voor belang heeft de PKK om de investeringen tegen te houden en het Koerdische volk arm en werkloos te houden??? antwoord is heel simpel.
Armoede is de voedingsbodem voor de Pkk om nieuwe manschappen te krijgen. Turkse overheid denkt van…PKK kost ons honderden miljarden dollars….als we een fractie daarvan investeren in zuid-oosten zal iedereen een beter leven hebben en zal de PKK minder aanhang hebben…. terwijl sommige gebieden in Noord oosten van Turkije nog armer zijn waar Turken leven en waar ook niet of minder wordt geïnvesteerd door de Turkse overheid.
Het komt erop neer dat de PKK alles in het werk stelt om de het gebied arm en onderontwikkeld te houden.
Verder een aantal dingen die jij vertelt kloppen wel zoals destijds rond 1993 honderden dorpen zijn platgebrand etc etc.
….
Cem
Zoals jij praat komt het discriminerend over…. polariserend…. Het lijkt wel bijna of jij namens de PKK handelt om te polariseren…. Haat is ook de voedingsbodem van PKK.
Frederik…
Ik vraag mij af waarom jij de zaken zo simplistiek… eenzijdig met waarheid vaak verteld maar zo eenzijdig dat een vertekend werkelijkheid ontstaat van de werkelijkheid.
Het is zoiets als….
Als een Turk een boete krijgt is dat normaal…. Als een Koerdische Turk dat krijgt is dat racisme…
je suggereert in je verhaal dat de Koerden bewust arm worden gehouden…. klopt wel tot 2006 denk ik….maar nadat de AKP het Turkse leger een kopje kleiner maakte begon zij oog te hebben om te investeren in het oosten van Turkije… Het Turkse leger was tegen investeringen….zij wilden ook dat de voedingsbodem voor Terreur bleef voorbestaan.
Ik hoop dat je weet dat de PKK ooit in opdracht van CIA opgericht is door de Turkse geheime dienst…. Dat Abdullah Ocelan (van wie de Moeder 100% Turk is) in dienst van het Turks geheime dienst was en de opdracht kreeg leiding te nemen over de PKK die net was bedacht. Het Turkse leger heeft bewust Koerden vermoord zodat Koerden haat konden koesteren naar Turkije en zijn leger zodat de PKK leden kreeg….
Grote internationale machten hebben alle poppen in Turkije laten dansen om dit alles te realiseren…
Ik hoop en weet bijna zeker dat jij dit alles als een goede Journalist hoor te weten. maar jij hebt ook gelijk….als je de waarheid schrijft zul je geen brood verdienen.
Mehmet, de naam is Fréderike. Ook verder ben je niet bepaald een goeie lezer. Ik zeg bijvoorbeeld nergens dat het racisme is als een Koerd een boete krijgt. En je complottheorieën over het ontstaan van de PKK als waarheid presenteren, ach ja, ze doen het altijd goed bij Turken (en bij Koerden), complottherorieën. Enig bewijs wordt er nooit voor gevonden maar daar is het complotdenkers ook niet om te doen natuurlijk.