Erg interessant weer om de mechanismen in de Turkse en Nederlandse pers te zien nadat begin deze maand Ishan Gürz, een jonge Turk, om het leven kwam in een Nederlandse politiecel. Het officiële onderzoek naar zijn dood wordt volgende week verwacht, maar over de oorzaak van zijn dood wil ik het niet hebben. Ik ben immers een Turkije-correspondent, geen Turken in Nederland-correspondent. Maar zoals ik zei, de mechanismen in de pers zijn interessant – of zal ik zeggen ‘voorspelbaar’?
Dagblad Today’s Zaman, religieus en pro-regering, grijpt elke kans aan om te schrijven over toenemend racisme in Europa. Dat is natuurlijk oké, ik bedoel, dat ís een probleem dat aandacht verdient. Maar het punt is dat ze subiet elk gevoel voor gebalanceerde berichtgeving verliezen zodra een moslim in Europa onder verdachte omstandigheden om het leven komt. Ze koppelen dat metéén aan racisme, of dat nou ergens op slaat of niet. Andere Turkse kranten berichtten over Gürz’ dood met koppen als ‘Turk vermoord door Nederlandse politie’, dus met aanhalingstekentjes en dus niet als feit gepresenteerd. Maar wat was de kop in Today’s Zaman? Turkse man door ernstige marteling omgekomen in Nederlands politiebureau. Alsof het hier een vaststaand feit betrof. Dat deden ze ook toen Arzu Erbas werd vermoord in Amsterdam – daarover kun je hier meer lezen.
En hop, toen reageerde de Nederlandse pers. ‘Turken woest over dood Ishan Gürz in Nederlandse politiecel’. Massale woede onder de grote meerderheid van de Turken? Nee joh, veruit de meeste Turken hebben niet eens over de zaak gehoord, laat staan dat ze er allemaal woedend over zijn. Maar ja, een journalist heeft het stuk in Today’s Zaman gelezen – lekker makkelijk want in het Engels – en concludeerde dat ‘Turken woest’ zijn. Andere Turkse media berichtten ook over de zaak, maar waren niet ‘woedend’ maar berichtten juist behoorlijk feitelijk en verstandig over de zaak. Maar het past natuurlijk wel in het polariserende klimaat in Nederland om Turken te bestempelen als makkelijk woedend te krijgen, dus werd de zaak eens even lekker opgeblazen.
Zou Zaman volgende week, áls blijkt dat er géén sprake was van racisme maar bijvoorbeeld van drugsgebruik of hartproblemen, hun voorbarige berichtgeving corrigeren? Laten we eens een voorspelling maken op basis van hun verdere berichtgeving over de zaak Arzu Erbas. Houd u vast. In de loop van het politieonderzoek naar de moord bleek dat een buitenechtelijke relatie de reden van de moord op de crècheleidster was. Geen racisme dus, maar liefde. Meldde Today’s Zaman dat toen de moordenaar werd veroordeeld tot 22 jaar cel? Nee, dat deden ze niet. Sterker nog, ze schreven gewoon door over toenemende islamofobie.
En Nederlandse media? De media die schreven dat ‘Turken woest’ waren (en dat waren geen kwaliteitsmedia maar vooral knip en plak-nieuwssites), kopieerden allemaal hetzelfde bericht. Ik heb me afgevraagd of ik het ANP een stukje moest aanbieden over met de kop ‘Turken niet woest’. Maar wat denk je, had dat het acht uur-journaal gehaald?
Recente reacties