En opnieuw heeft dagblad Taraf (wat ‘Kant’ betekent) het Turkse leger te kijk gezet. Ze publiceerden een verhaal over vermeende plannen van het leger om korte metten te maken met regeringspartij AKP en de Gülen Beweging (een grote groep aanhangers van de religieuze leider Fethullah Gülen, een controversieel figuur in Turkije). De AKP heeft al aangekondigd een rechtszaak tegen de samenzweerders te beginnen als de beschuldigingen waar zijn. En het leger, dat heeft zichzelf al grondig onderzocht en is razendsnel tot de conclusie gekomen dat ze niet betrokken zijn bij plannen tegen de AKP en tegen Gulen. Een conclusie waar mijn wenkbrauwen meteen van in een frons trekken. Niet dat ik weet of het wel of niet waar is, maar sinds wanneer start de beschuldigde een onderzoek naar zichzelf, zeker als het om zulke serieuze beschuldigingen gaat? Het lijkt me dat er een kans is dat het leger Taraf juridisch gaat vervolgen, zoals ze eerder deden toen de krant het lef had het leger te bekritiseren: maanden geleden publiceerde Taraf documenten waaruit zou blijken dat het leger fouten maakt in de strijd tegen de PKK, waardoor meer soldaten dan nodig zouden zijn omgekomen.
Het is een vreemde traditie hier om de boodschapper de schuld te geven in plaats van werkelijk te onderzoeken wat goedgeinformeerde journalisten onthullen. Dat leidt soms zelfs tot het sluiten van dagbladen en tijdschriften, zoals een paar jaar geleden het blad Nokta, dat terugkijkend als eerste publiceerde over Ergenekon en daar zo mee in de problemen kwam dat het blad moest worden opgedoekt. Ik hoop dat Taraf niet hetzelfde lot beschoren is. Zo’n jonge krant (ze bestaan nog geen twee jaar) met blijkbaar zulke goede contacten op hoog niveau, die moedig genoeg is om gewoon door te gaan met publiceren over misstanden in tot nu toe onaantastbare staatsinsituten, die heeft wat mij betreft alle bestaansrecht. Als Taraf overleeft, betekent dat dat Turkije vooruitgang heeft gemaakt als het om persvrijheid gaat.
 | Nieuwe site! Volg me tijdens mijn werk aan mijn boek over de Koerdische kwestie: www.KurdishMatters.com |
Taraf betekent inderdaad “kant”, maar dan in de zin van “partij (kiezen)”. De krant staat niet bekend om objectieve maar eerder om tendentieuze berichtgeving.
En het is nog helemaal niet duidelijk of het document vervalst is of niet. Zo zijn er de laatste weken verschillende documenten die waren gepresenteerd door het regeringskamp (de kant die Taraf heeft gekozen, inderdaad) vals gebleken. Laat het document eerst maar eens geverifieerd worden.
Als de legerleiding zelf zegt dat de plannen niet bekend zijn ‘on command level’, is toch de eerste vraag: hoezo voeg je toe ‘on command level’? Maar je hebt gelijk: laten ze dit nou eens écht en díep onderzoeken. En niet het leger zelf natuurlijk, zoals nu gebeurt. De beschuldigingen over slechte oorlogsvoering tegen de PKK zijn ook niet goed onderzocht, tenminste uitkomsten zijn er nog niet van, na maanden en maanden.
Mochten de documenten vals zijn (waar overigens geen aanwijzingen voor zijn), dan moeten kranten dáár weer over berichten. Ze zijn gevonden, en dat is nieuws, of het nu valse of echte documenten zijn, en alleen Taraf heeft het lef er als eerste over te publiceren. En als boodschapper krijgen ze dan de wind van voren. Je zult mij ook niet horen beweren dat Taraf objectief is, maar hun journalisten hebben goede contacten en ze hebben lef, en dat is journalistiek gezien prima. Ze zeggen zelf ook dat ze Taraf heten omdat ze kant kiezen, maar dan voor werkelijke democratie, en aangezien het Turkse leger één van de instituten is die werkelijke democratie in de weg staan, richten ze hun pijlen (onder andere) daarop. Wie controleert het leger anders, als het parlement zijn werk niet doet of niet kán doen? Daar is de journalistiek voor.
Wel opmerkelijk dat een army basher als Taraf vrij zijn gang kan gaan, terwijl media die het lef hebben om misstanden in regeringskringen aan de kaak te stellen, met allerlei processen of erger worden bedreigd (lees NRC van 20-6-2009). Van een vrije media is geen sprake in Turkije, tenzij je de kant van de regering kiest.
Dat moeten we nog even afwachten dus, of Taraf vrij zijn gang kan blijven gaan. Maar inderdaad, van een vrije media is geen sprake in Turkije, en ik heb ook nooit beweerd dat dat wel zo is.
Je beweert het niet inderdaad. Dat klopt! Echter, je betoogt wel dat het medium, genaamd Taraf, voor werkelijke democratie kiest door het Turkse leger aan te stellen. Alvorens ik inga op je in mijn optiek doorschoten en overenthousiaste conclusies over dat medium, wil ik eigenlijk even vragen wat de “werkelijke democratie” eigenlijk is en het volgens jou moet beteken? Die van Duitsland, Italie of soms Nederland of die van Griekenland? Wat is ons referentiekader?
Je aanvaardt dat er geen sprake is van een vrijde media in Turkije. Als ik ervan mag uitgaan dat Taraf in kwestie een onderdeel is van een niet vrije media in Turkije, wat voor bijdrage zou dan een iet objectieve Taraf voor een werkelijke democratie hebben? Ik zou je graag erop willen wijzen dat er immers in de Turkse politieke geschiedenis al jaren een felle kritiek is vanuit de kant van zowel gematigde linkse tot radicale als milde tot radicaal islamitische kringen. Dit is alom bekend. Ergo: het hebben van kritiek op het leger maakt van je niet per definitie een democraat in Turkije. Je redenatie klopt niet in de ruige natuur van de Turkse politiek. Dat mag elders dan weer misschien kloppen natuurlijk.
Het verbaast me bovendien niet dat er in zo’n turbulente politieke atmosfeer in Turkije wederom “gevoelige stukken” opdoemen en mensen als jij denken dat dat de pogingen zijn in de richting van een zogenaamd werkelijke democratie. Deze gebeurtenis kan slechts een onderdeel zijn van een strijd tussen Kemalisten en AKP. Een onderdeel van de machtsstrijd onder en in de gevestigdee orde in Turkije. En bovenal niet met als doel om de democratie te bevorderen.
De aanvallen van ouderwetse Kemalisten (CHP ed….) op religieuze AKP en de politieke revanche van AKP met een wederom verborgen agenda door Ergenekon en laatst met die befaamde, volgens jou gevonden documentatie. Taraf is niet objectief net zoals anderen. En dat medium staat hoogstwaarschijnlijk aan de kant van AKP, net zoals een ander medium aan de kant van het leger en nutteloze Kemalisten kan staan.
Ik zou eerder de politieke vrienden en de geldschieters van Taraf aan het licht gaan houden en kijken wie op de achtergrond de agenda van de niet objectieve Taraf bepalen, voordat je heel naïef en onprofessioneel roept dat ze voor de “Werkelijke democratie” kiezen.
dat moet aan de kaak te stellen zijn !!!
Dank voor je commentaar Ibrahim, ik ga er graag op in!
Ik zeg niet dat Taraf voor ‘werkelijke democratie’ kiest, ik zeg dat zíj zeggen dat ze aan de kant van werkelijke democratie staan en zichzelf daarom Taraf noemen. En een onderdeel van democratie is dat het leger zich niet met politiek bemoeit maar uitvoert wat regering en parlement beslissen. In Turkije doet het leger niet anders dan zich met politiek bemoeien, en dat moet dus anders. In die zin ben ik het met Taraf eens.
Er bestaat in Turkije geen enkele krant die nieuws en nieuwsduiding scheidt, de koppen op de voorpagina’s zijn vrijwel altijd doorspekt van de mening van die krant. Taraf is daar geen uitzondering in, maar onderdeel van. Het zou prachtig zijn als er kranten waren die de feiten brengen, en daarnáást commentaren en opinies, maar vooralsnog is de situatie zoals die is, en daarmee is de rol van Taraf duidelijk: zij zijn ook een stem die gehoord mag worden, net als Zaman en Cumhuriyet, om maar eens wat andere ‘uitersten’ te noemen.
In dat licht is het ook wel aardig iets te zeggen over wat Mozak hierboven zegt, over kranten die het lef hebben misstanden in regeringskringen aan de kaak te stellen: dat zijn de kranten van de Dogan Media Groep, en om die nou neer te zetten als de kampioenen van de onafhankelijke pers, da’s natuurlijk ook een lachertje – die kranten zijn simpelweg instrumenten in de bedrijfsstrategie van Dogan, en als Dogan iets uit te vechten heeft met de overheid, zetten ze hun kranten daarvoor in. Waarmee ik níet zeg dat die enorme belastingaanslag die Dogan gekregen heeft er niet uitziet als een harde tegenzet van Erdogan in dit vuile spel, laat dat duidelijk zijn.
Waarmee ik kom op jouw punt van de machtsstrijd tussen de gevestigde orde en de (achterban van de) AKP. Natuurlijk is het document waarover Taraf berichtte daar onderdeel van. Van wie het ook afkomstig is. Ik zeg niet dat het opdoemen van dat document een stap in de richting van democratie is – of het moet zijn in de zin van: er wordt over gepubliceerd, en dat is precies wat media in een democratie moeten doen: nieuws publiceren – maar wat ik wél zeg: onderzoek die documenten nou eens écht. Het leger trekt na intern onderzoek na drie dagen zijn handen er vanaf: wíj hebben er niets mee te maken, wíj blijven Cicek steunen. Over objectief en onafhankelijk gesproken… Wat ik (nogmaals) wél zeg: als zulke documenten bestaan, is het een taak van de media daarover te berichten, dat is zo simpel als wat. En als er ter burele geld is om het verder en diepgaand te onderzoeken; graag. Maar als Taraf dat onderzoekt, zal geen machthebber de uitkomst geloven, en natuurlijk moet zoiets ook gewoon door het OM worden onderzocht. Pas als duidelijk wordt hoe het nou precies zit met die documenten (en wie nu al beweert precies te weten hoe het zit, baseert zich puur op zijn eigen sentimenten en overtuigingen), kan er juridische actie worden ondernomen tegen wie er verantwoordelijk voor is/zijn. En op die manier kan deze hele kwestie dan uiteindelijk bijdragen aan democratisering.
Hallo Fréderike,
Ik heb niet eerder gereageerd op je commentaar daar ik even wilde afwachten. Ik ben van mening dat vooral in Turkije de tijd het “litmus papier” is om de aard en functie der dingen te testen. Dat geld dus ook voor Taraf en de rol van dit bewuste medium in het democratiseringsproces in Turkije. We hebben gezien dat Taraf van Ahmet Altan (Ikinci Cumhuriyetciler) niet veel heeft kunnen bereiken in Turkije. Waar ik het over heb is dat Ikinci Cumhuriyetciler geen nieuw fenomeen is in Turkije. Jouw stuk geeft subtiel veels te veel betekenis aan hen en hun medium. Ik proef overdreven enthousiasme in jouw stuk. Ik moet wel toegeven dat ik hun politieke opvattingen wat betreft republiek en Ataturk betrekkelijk progressiever en moderner vind tov klassieke fanaten van Ataturk en zijn al lang mislukte republiek.
De situatie van koerden en van hun legale partij is immers alom bekend. Laat staan die van politieke gevangenen in de Turkse gevangenissen en honderden verbannen mensen in het buitenland. Symbolisch vrijgelaten kanker patiënte daargelaten…Misschien ben ik te pessimist en heb geen geduld!? Jij toont in mijn ogen in je stuk beslist de tegenovergestelde.
Ik denk dat jij en ik volwassen genoeg zijn de rol van de media te begrijpen. Laten we ons daar geen lesje over leren. Wat dat betreft zitten we op één lijn.
Denk niet dat er voor het eerst in de geschiedenis gevoelige documenten opdoeken. Ik zou het Susurlukproces en de rol van media van toen even goed bezien. Ik merk derhalve dat het helaas nadien niet heeft geleid tot meer democratie in dat land.
Je spreekt van persvrijheid, dat het een belangrijk onderdeel is van democratisering. In theorie ben ik het met je eens. Kun jij mij een fatsoenlijk voorbeeld geven van een “vrij land” waar dat wel daadwerkelijk vrij en objectief is zoals het wordt gedefinieerd in de schoolboeken? Helaas leven we niet in de wonderland van Alice. Naar mijn weten geldt dat noch in de VS, noch in EU, maar toch noemen we die landen democratisch. Hoe kun jij dit verklaren?
Ik aanvaard zonder meer alle klein beetjes die de democratie in Turkije bevorderen. Doch ik aanvaard je westerse bril niet, waardoor je naar de kwestie kijkt. Je tracht de democratisering met de theorieën uit schoolboeken te definiëren (ik noem dat maar eventjes moderne Griekse traditie)en op die manier beoordeel je het politiekproces in Turkije. Alternatieve stem in het huidige Turkije vindt zijn wortels al in de tijden van Ottomanen. Dat is er altijd geweest. Nogmaals vind ik dat dat klein beetje ‘bijdrage’ van Taraf overdreven wordt aangedragen door jou.
Ik vind het overdreven dat je over democratie spreekt daar Taraf louter documenten onthult. Dit is nogmaals niet voor het eerst. Ik spreek van “democratie” als er daarna een natuurlijk mechanisme wordt gestart dat leidt tot een beweging, waarna alle dominostenen op hun plek vallen. Dat is wat in Turkije en in de Turkse samenleving ontbreekt, hetgeen in mijn opvatting de hoekstenen van een rechtstaat vormt. Jouw democratie in kwestie lijkt echter meer op het recht op vrijverkeer terwijl er geen geld is om in de trein te stappen. Wat hebben we dan aan dat recht?
Wij hebben “vrije pers” (neem Uger Mumcu, Abdi Ipekci ed.) wel altijd gehad. Alleen de kwestie is hoe we Turken daarmee omgaan…