Interessante discussie deze week met een paar Nederlanders hier in Istanbul: we vroegen ons af waar wíj eigenlijk politiek zouden staan als we Turk waren en hier waren opgegroeid.
Eén van ons sprak zich zonder omhaal uit: hij zou Kemalist zijn. Met andere woorden: hij zou horen bij de groep Turken die heel strikt de leer van vader des vaderlands Atatürk willen volgen. Ze zijn bang dat Turkije islamiseert en zien in bijna elke poging van de regering om – in de woorden van de regering – meer godsdienstvrijheid te creéren een bevestiging van die angst. Ze willen dat de staat controle over religie blijft uitvoeren en ze zien geen plek voor religie in het openbare leven. Mijn mede-Hollander twijfelde niet aan zijn keus voor de Kemalisten.
Wat mij eerlijk gezegd nogal verbaasde. Want hoe kun je nou écht weten waar je zou staan? Wij zijn niet onderwezen in het Turkse onderwijssysteem, we hadden geen broers die hun diensttijd moesten vervullen of misschien wel stierven voor het vaderland, we zijn niet grootgebracht met de totale en absolute bewondering voor Atatürk – om maar eens wat dingen te noemen die ons natuurlijk diep beïnvloed zouden hebben. Wij kijken naar Turkije met onze Nederlandse blik, met Nederlands bloed, met onze culturele en historische erfenis. Ik weet nog hoe ontzettend me dat verwarde toen ik me net in Turkije ging verdiepen en met meer en meer Turken sprak. Niets, maar dan ook niets klopte met wat ik kende. Je kunt hier links zijn en tegelijkertijd nationalist. Of jezelf democraat noemen, maar in bepaalde gevallen geen moeite hebben met een militaire coup. Je kunt seculierzijn, en juist daarom helemaal vóór de Turkse staatsversie van de islam. En feministen, die zijn heir soms fel tégen meer rechten voor islamitische vrouwen.
Langzaamaan ben ik dat allemaal wat beter gaan begrijpen, en zie ik de gedachtegangen die mensen volgen, hoe dingen die voor mij niet kloppen voor hun wél logisch zijn. Maar ik kan die visies nooit tot de mijne maken, als ik het al zou willen. Ik ben gewoon anders geprogrammeerd. Dus hoe kan ik dan ooit zeggen welke politieke mening ik zou hebben als ik als Turkse in Turkije was opgegroeid? Onmogelijk. Ik kan alleen maar specularen. Ik ben het niet eens met de feministen hier die protesteren tegen meer rechten voor gehoofddoekte vrouwen, maar misschien zou ik wel eens van hen zijn – kan best. Ik krijg jeuk van nationalisme, maar ik heb het vast ook in me en misschien had het Turkse onderwijs of een Turkse opvoeding het wel naar de oppervlakte gebracht – of misschien juist niet, als ik net als in Nederland was opgegroeid in een gezin dat ruimte gaf aan het ontwikkelen van je eigen meningen. Het gezin waarin ik opgroeide was niet erg gelovig, al deden mijn ouders wel een poging mij en m’n zussen katholiek op te voeden – stel, ik was in zo’n soort moslimfamilie opgegroeid, had ik er dan zelf voor gekozen religieus te zijn en een hoofddoek te dragen? Ik kan het me niet voorstellen, maar wie weet?
Een liberaal, dat zou ik zijn in Turkije als ik het voor het kiezen had – maar da’s natuurlijk ook praten vanuit mijn Nederlandse perspectief. Ik herken gewoon het meest in hen. Da’s trouwens ook de kritiek die liberalen hier vaak krijgen: ze praten te westers, hebben neit hun eigen Turkse liberalisme ontwikkeld, een liberalisme dat in dit land past en dat Turken aan zou spreken en dat ze enige politieke macht zou geven.
Uiteindelijk sprak ik me niet uit. Het was me allemaal te hypothetisch. Maar nu ik er weer bij stil sta, denk ik: misschien levert die twijfel, die neiging van mij om eindeloos te proberen met andermans ogen naar een siatutie te kijken, me wel alsnog een antwoord op. De Turkse politiek is gepolariseerd, ja, en een deel van de bevolking is dat ook, maar niet iederéén kiest een kant. Ik ken genoeg Turken die soms ook niet meer weten waarin ze moeten geloven, waar ze bang voor moeten zijn, wie ze kunnen vertrouwen en wie niet, op welke partij ze hun stem uit moeten brengen. Ik voel me wel verbonden met die Turken. Ik zou denk ik één van hen kunnen zijn.
En jullie, mede-Nederlanders in Turkije? Waar zou jij staan? Het reactieveld is all yours!
4 Comments »
4 Responses to “Waar zou ík staan?”
Comments
Blog posts on this article
-
dec 05 2009 / 11am
[...] antwoord op Frédericke’s Blog ‘Waar zou ík staan?’) Posted in Over mij, Turkije | Leave a Comment [...]
Je nieuwsbrief vind ik wel zeer interessant, dat klopt inderdaad, ik woon wel in België en ging heel veel naar Turkije. Heb daar ook een tijdje geleefd en ben nu gewoon eigenlijk beetje heel nieuwsgierig gebleven naar hun levensstijl en volg dan ook ook een tijdje de Turkse media. Als Turkse zou ik eveneens gewoon volledig in de war zijn, ik zou echt niet weten wat nu te geloven en welke weg te volgen. Ben zelf moslima maar uiteindelijk denk ik dat elke persoon uniek is en dat uiteindelijk wat in je hart van belang is en met het gene waarmee ik mij heel gelukkig voel zal volgen of het nu het dragen is van een hoofddoek is of volledig kemalist (by the way ik ben een kleine fan van Ataturk). Vrijheid is toch waar het toch om draait, je vrij kunnen voelen en goed voelen zonder er op veroordeeld te moeten worden. De medemens gunnen en delen met de minderbedeelden.
Je forums zijn wel heel goed, dank je! En blijf zeker schrijven, ik volg het regelmatig.
Vele Belgische groetjes
Goed dat je hierover schrijft Fréderike.
Het is onontkoombaar dat je deze reflecties op reflecties krijgt naarmate je hier langer woont. Het zijn de kleine treetjes op de trap die leiden naar een onbekend eindpunt. Wellicht de pre-babylonische periode :)
Het is een vanzelfsprekend onderzoek zonder specifiek doel. Het is iets wat iemand, van een andere cultuur, overkomt die hier gewoon woont. Van niemand hoef je te integreren of in te burgeren tenslotte. Niemand vertelt je dat je onaangepast bent of moet vertrekken omdat je anders bent/denkt. Het is een natuurlijk proces waar je in terecht komt door hier te wonen gecombineerd met een open instelling. En nu heb ik het ook over mezelf.
Toch loopt je ook op eieren omdat je je op onbekend gebied bevindt. Wat is waar? En je realiseert je de totaal verschillende waarnemingen van de werkelijkheid, zoals jij zegt door opvoeding en milieu.
Interessant is ook om het om te draaien. Wat heeft dit inbedden in een andere cultuur met de Turken gedaan die naar NL zijn gekomen? En later hun veelal analfabete vrouwen. Waar hadden die mannen het over in hun theehuizen in de Schilderswijk. En wat deden die vrouwen dan? Geen computer met internet waardoor ze contact met thuis konden houden. En al helemaal niemand aan wie ze (onderaan een blogje) konden vragen: “Wat ervaar jij nou?” Zelfs de Nederlanders stonden niet open voor deze vraag. Die hadden al helemaal geen idee over de noden van die op twee-hoogachter verblijvende gastarbeidersvrouwen. Vaak wisten ze niet eens dat ze er waren…
Terug naar hier.
Wij treden naar buiten. En weten signalen op te pikken, zijn daar gezond in geïnteresseerd en weten ze te interpreteren. Jij ‘urban’ in Istanbul en ik ‘rural’ in Cappadocië.
Het twee-gezichten verhaal ken ik maar al te goed. Als iemand aan mij vraagt: “Wanneer wordt je moslim, want dan hoor je er pas helemaal bij bij!” Beantwoord ik steevast: “Een goed hart is belangrijker.” Ik ga de politieke discussie niet aan. Zou me dat in Nederland overkomen?
Over politiek gesproken. De politiek in Turkije is onzuiver. Ik ben er van overtuigd dat correcte politiek ondergronds plaatsvindt. En niet in het publieke gebied. Er zijn heel veel mensen in Turkije die vrije meningsuiting aanhangen, maar deze mening niet kunnen ventileren. Maar als je eenmaal deel uitmaakt van dit gedachtegoed, en je ‘hart is goed’ dan denk je gericht maatschappelijk politiek en wil je je mening uitwisselen. Dat is een patstelling
Gepolariseerde politiek bestaat niet. Politiek is AL het menselijk denken en handelen.
Wat wel bestaat zijn gepolariseerde instituten (dat kan een regering zijn). De Turkse staat hinkt op drie … wat zeg ik, op wel vijf benen. De stevigste is het strafbaar-zijn van het aantasten van de nationalistische gedachte . Dit voedt de trots en onwrikbaarheid in de volkaard. Men accepteert dat er zaken zijn waar niet over gediscussieerd kan én dient te worden. Althans niet publiek.
Voor poldermensen is dit een lastig te vatten materie. Wij zijn de enorme discussieruis gewend van 17 miljoen mensen op 40.000 km2 (even groot als Cappadocie). En ergeren ons hooguit als de ruis wat te veel wordt. En nemen er een in kroeg terwijl we ons hart eens even luchten J
Groet.
Ik zou een kritische bewonderaar van Atatürk zijn, denk ik. Vóór modernisering, emancipatie van de vrouw, met een open blik naar de wereld, aandacht voor wetenschap, beperking van de rol van religie in het openbare leven, enz. Maar met wat minder nationalistische retoriek en een soepeler omgang met minderheden. Ik denk echter wel dat we ook dat in het perspectief van zijn tijd moeten bezien, en in het licht van het feit dat Turkije van alle kanten bedreigd werd: dan word je denk ik vanzelf een beetje patriottisch.
Voor het Turkije van vandaag smacht ik naar een brede sociaal-liberaal-groene beweging, met mensen als Baskın Oran en Ufuk Uras.
En hoofddoekjes, tsja, ik ben ten slotte een liberaal, maar persoonlijk ik vind het vrouw onwaardige dingen, en ik vind het al helemaal vreselijk om meisjes van 6 met zo’n sombere lap op hun vrolijke hoofdje te zien rond lopen. Kunnen we dat niet verbieden tot 18 jaar of zo?