Ken je de Burger King op de hoek van Taksim Plein en Istiklal Boulevard? Natuurlijk: om die te kennen, hoef je eigenlijk maar één keer in Istanbul te zijn geweest. Als ik erlangs wandel en omhoog kijk, wens ik altijd dat hele gebouw weg. Het is lelijk, maar het ontneemt je vooral het zicht op de prachtige kerk die erachter ligt – misschien staat het er wel precies om die reden, het zou zomaar kunnen. Dat gebouw neerhalen, daarmee zou ik beginnen als ik Taksim Plein zou mogen herontwerpen.
Ik droom erover, maar de gemeente is deze week daadwerkelijk begonnen met het transformeren van Taksim. Helaas zijn ze nogal anders begonnen dan ik in gedachten had. Ze begonnen met het omhakken van bomen. Aan de andere kant van het plein dan waar Istiklal begint, is een klein park, Gezi Park, en de burgemeester vond het een goed plan op die plek een winkelcentrum te plannen. Alsof nóg een winkelcentrum is waar Istanbullers op zitten te wachten!
Traangas verboden
Ik zou Gezi Park juist groter maken. Ik zou het park – doe eens gek – het hele plein laten beslaan. En als ik zeg het hele plein, dan bedoel ik ook het hele plein. Dus: inclusief de straten die er nu omheen lopen. Allemaal park. De wegen gaan ondergronds, zodat we geen last meer hebben van lawaai en uitlaatgassen. Het momument voor de republiek dat nu nog aan de zijkant van het plein staat, zou ik verplaatsen naar het precieze midden. Daar omheen een immens veld, waar mensen samen kunnen komen om nationale feestdagen te vieren en om te protesteren tegen of voor wat ze maar willen. Traangas zou er verboden zijn.
Rondom dat veld en het monument, stel ik me terrasjes voor. Sommigen alleen voor thee, anderen om iets kleins te eten of juist een heel diner, anderen voor bier, wijn, raki. We zouden er in de zomer zitten, en in de winter ook want het buitenleven in Turkije is fijn. Er zou muziek zijn, maar ook stille plekken. Bankjes om op te zitten, gras om languit op te liggen. Speeltuintjes. Tot laat in de avond zouden we geen verkeer horen, maar het getik van backgammonstenen.
Betonzooi
Totaal irrealistisch natuurlijk, dat weet ik wel. Ik ben ook geen stadsontwerper. Ik ben slechts een inwoner van Istanbul (nou ja, gedeeltelijk dan, sinds ik in ieder geval voor de komende tijd naar Diyarbakir ben verhuisd) die een hekel heeft aan Taksim Plein en soms droomt over een centraal plein waar het wél goed toeven is. Het treurige is dat al die andere Istanbullers die ook hun wilde fantasieën hebben bij het plein, nooit gehoord zijn door de gemeente. Op klassiek-Turkse manier is over de hoofden van de burgers heen beslist. Terwijl juist die wilde plannen natuurlijk gehoord hadden moeten worden, en meegenomen hadden moeten worden in de uiteindelijke plannen.
Het nieuwe plein krijgt helemaal geen park. Het wordt zelfs een nog grotere betonzooi dan het nu al is. De toegangen tot het plein worden ook kleiner, volgens sommigen om te zorgen dat geen grote (demonstrerende) mensenmassa’s het plein snel kunnen bereiken. De rechten van voetgangers, die grote prioriteit verdienen, zijn nauwelijks overdacht.
Ik weet niet precies hoe lang het gaat duren om Taksim te vernieuwen. Het zal de komende maanden wel een vreselijke bouwput zijn. Met een resultaat waar geen enkele burger blij van wordt.
Recente reacties