AKYURT – Vijfennegentig jongetjes. In vier rondes en aan de lopende band besneden in een gemeentelijke massabesnijdenis. In het ziekenhuis, dus efficiënt en hygiënisch. En nu alle bijna honderd jochies deskundig van hun voorhuid zijn afgeholpen, is het feest in Akyurt, een stadje op een steenworp afstand van de Turkse hoofdstad Ankara. De burgemeester: ‘Jullie eerste stap op weg naar mannelijkheid is gezet!’
Zomer, dat is in Turkije het besnijdenissenseizoen. In de lange zomervakantie gaan duizenden en duizenden jongetjes onder het mes. Sinds de AKP in 2002 aan de macht kwam en ‘service aan de burger’ hoog op het prioriteitenlijstje zette, is de gemeentelijke massabesnijdenis een groeiend fenomeen. Gemeentes organiseren de besnijdenis niet alleen, maar betalen die ook. Inclusief knallend besnijdenisslotfeest in de openlucht. Scheelt de burger zo’n 3000 lira (ongeveer 1400 euro, oftewel drie gemiddelde maandsalarissen) per zoon.
Het feest in het kort: de jonge besnedenen worden één voor één een groot podium opgeroepen, ze zeggen hun naam en krijgen applaus. Dan is er muziek, de jongetjes dansen: armen uit elkaar, knippen met de vingers, stampen met de voeten. Daar tussendoor dansen een clown, een man verkleed als de legendarische oude en grappige wijze man Nasreddin Hoca, en jawel, Spiderman. De traditionele muziek maakt plaats voor opzwepende Turkse pop, een energieke dansshow van jongens die zelf hun voorhuid een jaartje of zeven geleden kwijtraakten, en de voordracht van een paar toepasselijke gedichten. Na een uurtje of twee dansen er steeds minder jongetjes en hangen er steeds meer bij hun moeders op schoot.
De broertjes Ismail (11) en Ibrahim (10) Miroglu zijn drie weken geleden geholpen. Ze hebben het dansen al aardig onder de knie, maar uitleggen hoe het nou ook alweer zat met die besnijdenis, is moeilijk. ‘Het is voor mijn gezondheid, toch?’, probeert Ismail, en kijkt dan op naar zijn vader, Haydar. Die zegt: ‘Ja, dat klopt, en om religieuze redenen.’ De besnijdenissen waren een rib uit Haydars lijf geweest als hij het zelf had moeten betalen, en nu kost het helemaal niks. Haydar: ‘De traditionele kostuums heeft de gemeente ook betaald.’
AKP-burgemeester Gültekin Ayantas wuift de vrijgevigheid weg. Gewoon een sociaal project, anders niets. ‘We zorgen voor onze kinderen, en daar hoort dit bij. Vooral wat armere mensen maken gebruik van de service. Zij zouden anders misschien een traditionele besnijder in de arm nemen, en dat heeft risico’s. Nu kunnen deze kinderen veilig en hygiënisch door een arts in het ziekenhuis geholpen worden.’ Tot nu toe laat slechts tien tot vijftien procent van de Turken hun zoon besnijden door een arts. De rest kiest een traditionele besnijder. Van de tweehonderd jongens die in een periode van tien jaar naar het ziekenhuis moesten wegens complicaties, bleek 85% door een traditionele snijder geholpen.
De gemeentelijke massabesnijdenissen zouden de veilige besnijdenis wel eens een flinke duw in de rug kunnen geven. Niet besnijden is overigens geen optie: de traditie zit diep in het Turkse leven. Iedere Turk, diep religieus of overtuigd seculier, laat zijn zoon besnijden. Ook steeds meer gemeentes waar niet de AKP maar een oppositiepartij het voor het zeggen heeft, betaalt besnijdenissen voor haar armere inwoners.
Aan het eind van het feest – het is al donker – klimt burgemeester Ayantas het podium op. Hij speecht over mannelijkheid, en over de drie stappen tot volle wasdom. De eerste stap is gezet, daarna volgen militaire dienst en het huwelijk. De jongetjes wordt gevraagd weer op het podium te komen. Sommigen huilen, willen niet meer. Maar ze tuimelen even later allemaal met blije gezichtjes het podium af, in hun vaders en moeders armen. In hun handjes een grote doos met daarin een op afstand bestuurbare helicopter. Cadeautje van de gemeente.
Recente reacties