EXAMEN – Tijdens de zomervakantie naar school? In Turkije is dat heel gewoon. Zonder ‘zomerschool’ lukt het je namelijk niet op een goeie universiteit te komen.
De bel gaat, de pauze is voorbij. Özden Korkmaz (17) en Onur Vural (18) willen zich meteen naar de les spoeden, en maken met tegenzin nog even tijd voor een foto. ‘Nu moet ik echt gaan, de les begint!’, zegt Özen dan, en weg zijn ze. Het is vrijdagochtend, midden in de schoolvakantie. Het is heerlijk weer buiten, maar in deze privéschool in Istanbul zitten zo’n vijftig leerlingen met hun neus in de boeken. Zeven ochtenden per week. Ze bereiden zich voor op het nationale toelatingsexamen voor de universiteit.
Zo’n privéschool heet een ‘dershane’ (‘leshuis’), en je vindt ze in Turkije overal. Ze geven bijles in alle vakken van de middelbare school. Zonder de extra uren les is het zo goed als onmogelijk om het toelatingsexamen voor de universiteit goed te maken. En dus gaan álle scholieren die naar de universiteit willen, naar een dershane. Niet alleen in een groot deel van de zomervakantie, maar ook daarna, als de scholen weer begonnen zijn: dan gaan ze na schooltijd naar het leshuis, én op zaterdag, én op zondag.
In de kantine van de dershane, vlnr: Özden, Onur, Kardelen, Kader.
‘Het is gewoon heel belangrijk voor onze toekomst’, zegt Kader Sevgin (16), die met een groepje vriendinnen in de kantine zit te kletsen. Ze wil rechten studeren aan de universiteit in Izmir, die goed bekend staat. Haar vriendin Kardelen Filorinali (17) wil ingenieur worden en in Istanbul naar de universiteit. ‘Het liefst naar de Bosporus Universiteit, die is het beste’, zegt ze. Ze gaat nu voor het tweede achtereenvolgende jaar naar het leshuis, en besteedt thuis ook nog eens veel tijd aan haar huiswerk.
Als ze horen dat Nederlande jongeren in de zomer écht vakantie hebben en er niet over zouden piekeren tijdens de grote vakantie ook naar school te gaan, leggen ze uit waarom het voor hen anders is. Onur: ‘Ik wil medicijnen studeren en het liefst aan een goede universiteit in Ankara. Hoe beter je het toelatingsexamen voor de universiteit maakt, hoe beter de universiteit waar je naartoe kunt. Dus je moet echt bij de besten eindigen. Anders heb je straks een universiteitsdiploma waarmee je nog geen werk vindt.’
Zijn vriend Özden wil ingenieur worden, en eigenlijk het liefst in Duitsland studeren. ‘Maar de kans dat dat lukt, is niet zo groot’, zegt hij, en dus gaat hij als tweede keus voor een van de beste Turkse universiteiten. Heeft hij nou altijd zin om op te staan en zijn schooltas te pakken, ’s ochtends? Özden vindt het een rare vraag: ‘Het is maar twee schooljaren dat we zo veel naar school gaan, dat valt toch wel mee?’ Onur snapt de vraag wel: ‘Ik zeg wel eens tegen mijn moeder dat ik geen zin heb, maar ik weet dat het gewoon moet. Tuurlijk, soms zou ik liever gaan voetballen.’
Zeven dagen per week
Het toelatingsexamen wordt in het voorjaar gehouden, en het wordt gezien als het allerbelangrijkste examen van je leven. Er zijn veel universiteiten in Turkije, maar de kwaliteit verschilt erg, en als je op een afgelegen universiteit ergens in een kleine stad terecht komt, is je diploma niet veel waard. Daarbij is het vechten voor een plaatsje, want er willen veel, veel meer jongeren naar de universiteit dan er plek is. Veel scholieren gaan in de weken voor het examen helemaal niet naar hun gewone school, maar alleen full time (7 dagen per week!) naar het leshuis. Na het examen maken ze op hun gewone school het jaar af, maar dat is dan eigenlijk niet meer belangrijk.
Een jaartje leshuis kost ongeveer vijfduizend lira (ruim 2000 euro), maar Özden en Onur krijgen flinke korting omdat ze knappe koppen zijn. Burcu Baydemir, de leerlingenbegeleidster van het leshuis, legt uit dat leerlingen die het toelatingsexamen voor het leshuis goed maken, korting krijgen. ‘Want zij’, legt ze uit, ‘krijgen waarschijnlijk een plek aan een goede universiteit, en daar kunnen wij weer reclame mee maken’. Dus voor een plaatsje op een leshuis en een eventuele korting moeten de scholieren óók een examen afleggen? ‘Ja, het is niet anders’, zegt Burcu, ‘zo werkt het systeem nou eenmaal.’
Özden, Onur, Kardelen en Kader snellen de kantine uit, hup weer naar de les. Nog een paar uurtjes, dan zit het er weer op voor vandaag. Dan thuis nog wat huiswerk maken. En dan? Özden: ‘’s Avonds hebben we nog een beetje sociaal leven.’
2 Comments »
2 Responses to “”s Avonds hebben we een beetje sociaal leven’”
Comments
Blog posts on this article
-
apr 03 2012 / 11am
[...] zijn. Het is een kwestie van kei- en keihard studeren, en van jarenlang naar een dershane gaan – lees daarover hier een artikel dat ik onlangs schreef voor jongerenkrant 7Days. Je leert informatie in je kop stampen en staat onder grote druk altijd met je neus in de [...]
Ja daar kunnen we ons weinig bijvoorstellen, met gezonde aversie richting dershane ben ik nu min of meerovertuigd door mijn kinderen dat het echt not done is om niet te gaan.
De jongste is alvast een jaar eerder begonnen !!!
Je weet maar nooit toch …
Is het ook een hype ?
Een sociale ontmoetings ruimte voor jongeren vooral in dorpen.
En inderdaad er is meer in ieder geval andere aandacht voor een leerling .(lees minder regels , minder streng )
Maar lukt het je nu niet voldoende punten te scoren voor een goede opleiding op een betere universiteit dan zijn er ook héél véél prive universiteiten ( begin bij 5000 euro ) dus voor diegene die niet naar zo,n afgelegen plaatsje op aarde wil en de poen heeft !! :)))
Ik wens ze allemaal veel succes …Jolanda