‘PKK wraak! PKK wraak!’ scanderen jongeren tijdens de begrafenis van Ramazan Baran, afgelopen weekend in Diyarbakir, de grootste Koerdische stad in het zuidoosten van Turkije. Baran (26) kwam een dag eerder om toen hij bij een brug bij het plaatsje Lice, op een uurtje rijden van Diyarbakir, meedeed aan een protest tegen de bouw van nieuwe legerposten. Volgens het autopsierapport schoot het leger hem in de rug.
BDP-politica Zübeyde Zümrüt op de brug bij Lice. Foto door mijzelve.
De protesten tegen de legerposten zijn niet nieuw, en worden sinds maanden overal in het zuidoosten van het land gehouden. En Ramazan Baran is niet de eerste dode. Vorig jaar kwam, ook bij Lice, bij een zelfde protest Medeni Yildirim om het leven – Ramazan Baran werd pal naast zijn graf te ruste gelegd – en tegelijk met Baran vond ook de 50-jarige Baki Akdemir de dood.
De protesten hebben alles te maken met het vredesproces tussen de Turkse AKP-regering en de Koerdische gewapende groep de PKK, dat ruim een jaar geleden begon met een wederzijds staakt-het-vuren. Daarna hadden er democratische hervormingen op gang moeten komen, maar behalve een paar cosmetische maatregelen kwam de regering niet over de brug. Premier Erdogan gedraagt zich bovendien steeds autoritairder in plaats van democratischer.
Alsof dat nog niet genoeg was om de woede en het ongeduld van de Koerden te laten ontvlammen, ging het leger ook nog eens voortvarend aan de gang met de bouw van nieuwe legerposten en het verstevigen van bestaande barakken. Erdi (schuilnaam, 24 jaar), met een sjaal om zijn gezicht en een molotovcocktail in zijn hand, vorige week tijdens protesten op de brug bij Lice: ‘Wie bouwt er nou nieuwe legerposten als je in een vredesproces zit? Dan bereid je je toch voor op oorlog?’
Zübeyde Zümrüt, leider van de pro-Koerdische partij de BDP in Diyarbakir, was ook bij de brug. Een ‘democratisch protest’ noemde ze het. Op de vraag of de gevechten tussen leger en demonstranten het vredesproces in gevaar brengen, antwoordde ze: ‘Dat moet je de AKP vragen, zíj bouwen nieuwe legerposten.’ De AKP geeft echter geen antwoord op vragen van journalisten. Wel zei premier Erdogan in een speech dat wegblokkades, ook opgeworpen door demonstranten om de bouw van legerposten te verhinderen, onacceptabel zijn.
De KCK – een overkoepelende organisatie waar de PKK deel van uitmaakt en waarvan PKK-leider Öcalan de ‘ere-voorzitter’ is – liet dit weekend een persbericht uitgaan, met als titel: ‘Het bloedbad in Lice heeft het staakt-het-vuren de facto beëindigd’. De organisatie riep het Koerdische volk bovendien op het verzet op te schroeven en deed een beroep op jongeren zich aan te sluiten bij de PKK.
In een statement van Öcalan, dat maandag naar buiten werd gebracht door BDP-politici die hem bezochten op gevangeniseiland Imrali, wees echter niets op het einde van het staakt-het-vuren: ‘Ik hoop dat dit de laatste doden zijn in onze strijd voor democratie en vrijheid.’
Fréderike Geerdink, Diyarbakir
Recente reacties