Wie is de man die bij het Turkse Constitutioneel Hof een aanklacht indiende tegen regeringspartij AKP?
Een ‘typische Turkse aanklager’, dat is wel de meest nuchtere omschrijving van Abdurrahman Yalcinkaya, de hoogste openbaar aanklager in Turkije. Yalcinkaya diende bij het Constitutioneel Hof een aanklacht in tegen regeringspartij AKP omdat de partij het centrum zou zijn van anti-seculiere activiteiten. De typering komt van Levent Korkut, constitutioneel jurist en docent aan de rechtenfaculteit van de Hacettepe Universiteit in Ankara: “Yalcinkaya is het, net als andere openbaar aanklagers, te doen om het beschermen van de staat in plaats van het toepassen van de wet.”
Binnen een week zal duidelijk worden of het Constitutioneel Hof de aanklacht van Yalcinkaya in behandeling neemt. Er staan maar weinig concrete beschuldigingen in de aanklacht: meer dan negentig procent bestaat uit uitspraken van AKP-leiders die feitelijk onder de vrijheid van meningsuiting vallen. Bewijs voor (oproepen tot) geweld, georganiseerde misdaad of terrorisme – zaken die een verbodsprocedure tegen een partij rechtvaardigen – is er niet. Wat niet automatisch betekent dat het Constitutioneel Hof de aanklacht naar de prullenbak zal verwijzen, zegt Korkut: “Ook het Constitutioneel Hof beschermt de staat.” Maar wordt de aanklacht wel geseponeerd, zal Yalcinkaya dan aftreden? Korkut: “Die kans lijkt me klein. Het ligt eraan welke gronden het Hof aanvoert, maar de kans is groter dat de aanklager zal proberen nieuw bewijs te vinden.”
Yalcinkaya’s aanklacht wordt als ‘moedig’ bejubeld door de gevestigde politieke orde in Turkije, maar ook onder ‘gewone Turken’ heeft hij aanhang. Hij heeft zelfs een fanclub op internet-vriendennetwerk Facebook, met maar liefst bijna 5000 leden binnen een week. Maar de kritiek is groter. Die komt van hervormers en voorvechters van democratie, maar bijvoorbeeld ook van religieuze AKP-gezinde kranten. Zij wroetten in het privéleven van de 58-jarige aanklager, die uit een Koerdische vader en diep-gelovige Turkse moeder werd geboren in zuidoost-Turkije, en lijken er vooral op uit hem af te schilderen als harteloos man. Abdurrahman zou het familiehuis in een zuidoostelijk dorp hebben laten verkrotten en niet zijn verschenen op de begrafenis van zijn aan kanker overleden broer, die zeer gelovig was.
Yalcinkaya is, zo typeerde een Turks tijdschrift, zelf als een Turks mozaiek, met zijn Koerdisch-Turkse achtergrond, zijn deels religieuze familie en ouders die beide veel investeerden in de opleidingen van zowel hun dochters als zonen. Het lijkt erop dat zijn carrière in het streng seculiere, op de staat gerichte juridische systeem van Turkije hem echter meer hebben gevormd.
Recente reacties