Ze hoeft maar een voet op het gras te zetten, zegt Şerife Bayraktar, of ze voelt het al. “Het park in Eyüp is niet zomaar een park”, zegt ze. “Hier hangt een spirituele sfeer. Ik woon een behoorlijk eind hier vandaan, maar ik heb de reis er graag voor over.”
Şerife zit met haar man Ali en tienerzoon Osman tussen honderden anderen op het gras te picknicken. Ze eten kip en salade, ze drinken vruchtensap. Een bescheiden menu vergeleken met vele andere families die hier zitten en die ter plekke kip en lam barbecuen, en behalve salade ook brood, noten, cola en soms thermoskannen thee bij zich hebben. Mannen doen tukjes tegen een boom of leggen een kaartje, vrouwen zitten te borduren of breien, kinderen klimmen in bomen of rennen rond met een bal. En langs het grasveld, daar trekt een voortdurende stinkende colonne bussen, minibusjes en auto’s voorbij. Welkom in Eyüp, aan het eind van de Gouden Hoorn, een uitloper van de Bosporus. Voor de één een grasveld langs een verkeersader, voor vele anderen een belangrijke religieuze bestemming.
Eyüp is een beroemde plek bij moslims over de hele wereld. Hier werd in de zevende eeuw Eyüp Ensari geboren, ‘vaandeldrager’ van de profeet Mohammed. Ter ere van hem werd hier in de vijftiende eeuw een moskee gebouwd, die in verval raakte en later, begin negentiende eeuw, werd vervangen door de huidige moskee. Tussen grasveld en moskee ligt een pad, waar het ook al een drukte van belang is en waar flink gehandeld wordt in Koran’s en hoofddoeken en minder religieuze zaken als afslankthee en zoetigheid. Het plein voor de moskee, mét fontein, is minstens zo levendig als het park, al vraag je je als buitenstaander wel een beetje af wat mensen hier dan zo doen. Ze zitten, ze staan, ze drentelen rond, kinderen happen een suikerspin, volwassenen drinken een kopje thee. Bij de moskee wandelen veel bruidsparen rond: zij komen om hun huwelijk een extra zegen mee te geven en bidden, tenmidden van vele anderen, op de binnenplaats van de moskee een speciaal gebed. Als de oproep tot gebed klinkt, stroomt de moskee vol.
Westerse toeristen zie je in het park en rondom de moskee nauwelijks. Die gaan linea recta door naar Pierre Loti, een beroemd koffiehuis op de heuvel boven Eyüp. Te bereiken via de nieuwe ‘teleferik’ (uurtje wachten in de rij, 1,30 lira heen, 1,30 lira terug, dat is bij elkaar EUR 1,40) of via een stijle wandeling door de begraafplaats van Eyüp. Daar zijn graven uit de Ottomaanse tijd te zien, maar ook recente familiegraven. Pierre Loti en de terrassen er omheen zijn de moeite waard, vooral vanwege het prachtige uitzicht over stad en het water van de Gouden Hoorn.
In Eyüp komen is een eitje, en prachtig bovendien: je neemt de boot vanaf Eminönü (de haven dichtbij het historische centrum van Istanbul) en met een tussenstop of vier brengt de veerboot je naar de aanlegsteiger van Eyüp. Wie écht met de Turken mee wil doen, neemt gebraden kip, komkommer, tomaten, brood en cola mee, én natuurlijk een kleedje om op te zitten.
Een oude krant mag ook in plaats van een kleedje ;-)
Johanneke