SURUC – Stofwolken stijgen op in het kurkkdroge, vlakke landschap aan Turkije’s zuidgrens bij de Syrische stad Kobani. Normaal is er niet zo veel verkeer op de zanderige wegen tussen de kleine dorpjes, maar nu gaan de auto’s af en aan: duizenden Turkse Koerden betuigen hun steun aan de Koerdische strijders van de YPG en gaan van dorp naar dorp om de strijd nauwgezet te volgen. Azad (38) uit de stad Sirnak, een stuk oostelijker aan de Iraakse grens: ‘Thuis blijven zitten is nu geen optie. Ik kan nergens anders zijn dan hier.’
Het islamitische offerfeest, dat zaterdag werd gevierd, is in Turkije een feestperiode van vier dagen. Veel mensen hebben vrij en de Koerden maken van de gelegenheid gebruik getuige te zijn van de strijd van hun volk aan de andere kant van de grens. Ze zien hoe IS de YPG, die ze ook als hún strijders beschouwen, steeds verder in het nauw drijft. De doffe dreunen van het geschut van de jihadstrijders is makkelijk te onderscheiden van de lichtere schoten van de YPG-strijders. Maar als de YPG een doel vol raakt, zijn de slogans niet van de lucht. ‘Biji berxwedana YPG’ is dan te horen. ‘Lang leve de opstand van de YPG’.
De dorpjes langs de grens zijn maar klein met hooguit een paar honderd inwoners, maar met de duizenden bezoekers hebben ze geen moeite. Veel huizen, hoe armoedig ook, worden opengesteld voor de gasten. Een huis in het gehucht Egrice heeft, zoals gebruikelijk in Koerdische huizen, een flinke kamer die alleen gebruikt wordt als er speciaal bezoek is. Zo’n dertig vrouwen hebben er hun intrek genomen.
Gebrek is er aan niets, want alles wordt gedeeld: drie vrouwen per twee matrassen en twee dekens, één flink kussen voor twee hoofden, en bij het ontbijt gaat de ene vork rond zodat iedereen kaas kan prikken en worden mandarijntjes met zoveel mogelijk mensen gedeeld. In een enorme zwartgeblakerde pot wordt thee gezet, op een vuur van gesprokkeld hout. Schoongespoelde stokjes doen dienst als theelepeltje. Rondom het vuur staan tentjes, waarin een deel van de bezoekers de nacht heeft doorgebracht. Verderop wordt in een grote groep gedanst op een strijdlied, mannen en vrouwen samen.
Het zou een soort hippie-bijeenkomst kunnen zijn, ook als je de gesprekken volgt: deze Koerden zijn links, op het communistische, anarchistische af. Maar hoe gastvrij en relaxed de sfeer ook is, de Koerden zijn in opstand. Nu in Kobani, maar ook al jaren in Turkije, tegen de Turkse staat, die hun rechten nog altijd niet erkent.
En ook van die opstand is hier veel te merken. Er ligt een grens tussen Turkije en Syrië, maar voor de Koerden bestaat die eigenlijk niet: voor hen is het aan beide kanten Koerdistan. Veel mensen willen het prikkeldraad over dat de grens markeert. Met duizenden tegelijk verspreiden ze zich over de uitgestrekte velden langs het prikkeldraad en bewegen ze zich richting Kobani. ‘Dit is ook onze oorlog’, zegt één van de jongeren in een veld.
Het Turkse leger waarschuwt maar één keer als ze te dichtbij de grenslijn komen. Dan is het raak: de lucht vult zich met prikkende rookpluimen van traangas. De Koerden heffen slogans aan waaruit blijtk dat ze geloven dat de AKP-regering van premier Davutoglu samenwerkt met IS: ‘AKP en IS, schouder aan schouder!’
Het is een onwerkelijk gezicht: terwijl de lucht aan de Turkse kant van de grens zich vult met traangas, stijgt witte en zwarte rook op in Kobani. Azad uit Sirnak zegt later: ‘Turkije en IS willen niet dat wij en onze broeders in Kobani ons verenigen. Ze doen alles om dat te voorkomen.’
Recente reacties